61 x 23,5 x 26,5 cm

brąz, 61 x 23,5 x 26,5 cm, sygnowany i opisany na podstawie: 'H. Glicenstein Roma'

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.


Bez wahania można nazwać Henryka Glicensteina jednym z najwybitniejszych rzeźbiarzy żydowskich w historii. Jego kariera rozpięta między Polską, Monachium, Rzymem i Stanami Zjednoczonymi nadal czeka na właściwe rozpoznanie przez naukową historię sztuki i muzealnictwo. Stosunkowo niewielka ilość prac w polskich zbiorach powoduje, że pojawienie się jakiekolwiek rzeźby artysty na rynku sztuki staje się dużym wydarzeniem. Prezentowana "Młodość" należy do najwybitniejszych dzieł artysty.
Przyszły artysta urodził się w Turku, gdzie dorastał w rodzinie Izajasza Glicensteina, kamieniarza i nauczyciela w tamtejszej chederze. Podpatrując ojca rozmiłowanego w snycerce. Młodzieńcze lata to okres nauki w jesziwie w Kaliszu, który został zaprzepaszczony, gdy Henryk zaczął poważnie rozważać realizację swoich pasji artystycznych. Już jako 17-latek przyuczał się w paru zakładach rzemieślniczych w Łodzi, a w 1889 - dzięki pomocy przedstawicieli łódzkiej inteligencji, którzy dostrzegli w Henryku niebywały talent - wyjechał do Monachium. Kształcił się w tamtejszej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Do 1895 roku studiował w Klasie Rzeźby u akademika Wilhelma von Rümanna. Już w pierwszych latach nauki otrzymywał nagrody za swoje prace - począwszy od srebrnego medalu za "Mnicha" (1891). Od 1892 roku przyznano zdolnemu, młodemu rzeźbiarzowi stałe stypendium. Glicenstein otrzymał prestiżową nagrodę Berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych - Prix de Rome.
Glicenstein włączył się w żywy w Monachium ruch modernistyczny, przyłączając się do tamtejszej Secesji, w ramach wystawa której licznie eksponował swoje prace. Pomimo wyjazdu w 1896 roku do Rzymu (Glicenstein mieszkał we Włoszech do 1914 roku) należał do Secesji Berlińskiej, Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka" i Stowarzyszenia "Rzeźba", które to zrzeszenia pozwalały mu promować swoją twórczość. To właśnie podczas pobytu w Rzymie jego twórczość zyskała niemały rozgłos i realizował liczne zamówienia. Włączył się w krąg polskiej kolonii artystycznej, do którego należeli znani malarze Henryk Siemiradzki czy Aleksander Gierymski, ale też rzeźbiarze Teodor Rygier i Antoni Madeyski. Artysta przyjął włoskie obywatelstwo i przyjął imię Enrico. Około 1900 roku przyszły pierwsze prestiżowe nagrody. Artysta m.in. otrzymał srebrny medal na Wystawie Powszechnej w Paryżu (1900) za rzeźbę "Kain i Abel". Spośród licznych mecenasów rzeźbiarza, Tamara Sztyma-Knasiecka, wymienia przemysłowca Ludwiga Monda jako najważniejszego, który wypłacał artyście roczną pensją w wysokości 5 000 lirów. Glicenstein wkraczał w elity intelektualno-artystyczne, wykonując rzeźbiarskie portrety. W 1903-04 roku wykonał portret głośnego wówczas poety włoskiego Gabriele d’Annunzia. Pozostawał jednak nadal silnie związany z niemiecką sceną artystyczną, a najważniejsze prezentacje retrospektywne jego twórczości odbyły się w 1912-1913 roku w Bremie, Hamburgu, Dreźnie, Berlinie i Monachium.
W 1897 roku wziął za żonę Helenę Hirszenberg (1874-1950), siostrę pochodzących z Łodzi malarzy Samuela (1865-1908) i Leona Hirszenbergów (1869-1945) oraz architekta Henryka Hirszenberga (1885-1950). Ze związku Glicensteinów urodziło się dwoje dzieci syn Emanuel i córka Beatrice. Syn znany później jako Emanuel Glicen Romano (1897-1984) został malarzem i założył w Safed w Izraelu poświęcone twórczości ojca.
Glicenstein - jako "obywatel świata - pozostawał jednak w ścisłym związku z polskim środowiskiem artystycznym. Prezentował swoje dzieła w Warszawie, Krakowie czy Lwowie, a w 1910 roku powierzono mu funkcję wykładowcy rzeźby w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, z której jednak zrezygnował. Lata wojny spędził w Warszawie i Łodzi, a po niej pracował w Szwajcarii i Londynie. W latach 20. osiadł ponownie we Włoszech. W tym okresie Glicenstein zyskał międzynarodowy rozgłos i zyskał największe zaszczyty. W 1925 roku otrzymał Order Korony Włoch. W 1928 roku, na znak niezgody na politykę partii faszystowskiej, artysta wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Początkowo mieszkał w Chicago, a od 1935 roku osiadł w Nowym Jorku i tam mieszkał do śmierci.
Prace Glicensteina są licznie reprezentowane w prestiżowych zbiorach publicznych w Stanach Zjednoczonych, Izraelu, Francji czy Włoszech. Do dzisiaj najbardziej znaną pracą ze zbiorów polskich jest "Młodość" (przed 1899) ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Mniej znanym rozdziałem twórczości Glicensteina jest malarstwo. Uprawiał różnorodne stylistycznie malarstwo pastelowe, akwarelowe i olejne.
Wychowany na styku kultury polskiej i żydowskiej artysta w swojej dojrzałej twórczości prezentował transkulturową postawę artystyczną. Podejmował tematy i posługiwał się formami klasycznymi dla sztuki europejskiej, wywiedzionymi z tradycji greckiej i rzymskiej. Próbował się jednocześnie włączyć w awangardę artystyczną przełomu wieków, tendencje symbolistyczne i neoklasycystyczne. Należał do pierwszych profesjonalnych rzeźbiarzy żydowskich, którzy rozpoczęli twórczość w ostatnich dekadach XX wieku, redefiniując głównie ornamentalną twórczość plastyczną ufundowaną na zakazie obrazowania istot żywych wyrażonym w Dekalogu.


W zmitologizowanej historii sztuki XX wieku, w której nadal dominuje paradygmat awangardy, cezura roku 1905 wiąże się z Salonem Jesiennym i wystawą fowistów - postrzeganej jako pierwsza grupa awangardowa. Tymczasem, na podczas tej samej ekspozycji wystawiono szeroko komentowaną rzeźbę Aristide’a Maillola "Morze Śródziemne", którą, w kontekście jej fortuna crítica, odczytać można jako manifest nowoczesnego klasycyzmu.
Dojrzałą twórczość Henryka Glicensteina porównywano właśnie z rzeźbą Maillola czy Émile’a Antoine’a Bourdelle’a. Osobność koncepcji artystycznej Glicensteina na tle swoich czasów dostrzegalna w jego dorobku początku XX wieku znajduje swoją doskonała egzemplifikację w prezentowanej "Młodości". Już sam, odautorski tytuł pracy odwołuje widza do dyskursu sztuki symbolistycznej. Abstrakcyjną kategorię rzeźbiarz postanowił upostaciowić w doskonałym ciele młodego chłopaka. Nie wykreował jednak witalistycznej wizji potężnego ciała atlety. Na cokole, w swobodnej pozie siedzi chłopak, jego ręce symetrycznie opadają na organiczne formy wyrastające z boków graniastosłupa. Bujna czupryna i młodzieńcza twarz przywodzą na myśl idealizowane wizerunki fauna - bożka płodności. Pracę Glicensteina porównać można z fotografiami Wilhelma von Gloedena, niemieckiego fotografa pracującego w końcu XIX stulecia w Italii, inscenizującego z młodymi chłopcami arkadyjskie sceny all’antica, które budowały obraz utraconego "złotego wieku".
Monografistka Glicensteina, Tamara Sztyma-Knasiecka, pozycjonuje "Młodość" jako szczytowe osiągniecie rozdziału twórczości artysty inspirowanego sztuką antyku i renesansu. "(…) w tym czasie powstawała rzeźba Il Domani (Siedzący chłopiec, Młodość) - figurka chłopca, która dynamiką kompozycji i realizmem szczegółów przypominała hellenistyczną rzeźbę. Krytyk chwaliła naiwność i prostotę wyrazu tej pracy, pisząc, iż mogła ona powstać ‘tylko na włoskiej ziemi, w boskiej nagości południa’" (Tamara Sztyma-Knasiecka, Syn swojego Ludu. Twórczość Henryka Glicensteina 1870-1942, Warszawa 2008, s. 64). Dla Glicensteina rozmiłowanego w tradycji artystycznej Rzymu i Śródziemnomorza naturalnym rezerwuarem form pozostawała sztuka klasyczna i neoklasyczna. Uważa się, że dla w szczególności dla rzeźby "Śpiący Mesjasz" analogią formalną i symboliczną jest "Mojżesz" Michała Anioła. Wpływu tego arcydzieła rzeźby renesansowej dopatrzeć się można również w prezentowanej "Młodości". Podobne są hieratyzm przedstawienia, monumentalność formy (mimo różnicy skali i materiału) oraz "wykrok" obydwu siedzących postaci.
Już w okresie monachijskich studiów Glicenstein klasyczna formuła rzeźby oddziaływała nań poprzez współczesną sztukę niemiecką. Artysta był wychowankiem monachijskiego akademika Wilhelma von Rümanna. W latach 90. XIX stulecia jedną z gwiazd niemieckiego artworldu był Adolf von Hildebrandt, rzeźbiarz pracujący przez wiele lat w Rzymie, należący do nieformalnej grupy tzw. Deutschrömer. Jego opublikowana w 1893 roku rozprawa "Das Problem der Form in der Bildenden Kunst" przyczyniła się do rozwoju tendencji neoklasycznych w sztuce tamtego czasu. Wykonane bezpośrednio w kamieniu figury rzymskich pasterzy i młodzieńców Hildebrandta odbijają się echem w "Młodości" Glicensteina. Prezentowanemu brązowi braknie jednak chłodnego konkretu obecnego w dziełach niemieckiego rzeźbiarza.
Glicenstein pracował zarówno bezpośrednio w kamieniu, jak również w glinie i gipsie, odlewając za pomocą asystentów brązowe rzeźby. Niezależnie od techniki prace Glicensteina z początku XX wieku zalecają się sensualnością oraz delikatnym "rozedrganiem" powierzchni rzeźby, co zbliża je do prac idola całej generacji modernistów - Auguste’a Rodina czy tworzącego od lat 80. XIX wieku rzeźby-obrazy w wosku włoskiego rzeźbiarza Medarda Rosso. Delikatne rozmycie formy i impresyjność wyczuwalna jest w "Młodości" i może wiązać się z bezpośrednim impulsem Rodinowskim. Glicenstein odwiedził w 1900 roku Paryż, gdzie na Wystawie Powszechnej nagrodzono jego rzeźbę ("Kain i Abel"). Podczas tej ekspozycji wystawiono około 150 rzeźb Rodina. Obydwaj artyści poznali się w 1904 roku na Salonie paryskim, gdzie obok prac właśnie Rodina i belgijskiego rzeźbiarza Constantina Meuniera pokazano dzieła Glicensteina.
Wskazana tutaj wrażeniowość dotyczy redakcji samego tematu. Wzrastanie, zwiększanie swojej siły ku formie doskonałej immamentnie przynależy młodości. Tego rodzaju "przemiana" ciała zaklętego w nieco impresjonistyczną formę była tutaj częścią artystycznej strategii zmierzającej do wyrażenia duchowego stanu młodzieńca: jego pewności siebie, ale również nerwowej energii. Adam Wolman pisał o twórczości Glicensteina w 1910 roku: "W pracowitej, owocnej twórczości artysty tkwi dynamika silnych wewnętrznych walk i przeżyć bojowych. (…) Dla rzeźbiarza wizje, marzenia i uczucia wypowiadają się w postaciach o ruchach pewnych, zdecydowanych, zręcznych, lub szalonych, prężnych, lubieżnych lub zrozpaczonych, wybuchowych jak dynamit, to znowu spokojnych, skupionych, monumentalnych, z piętnem nieśmiertelności. Gra i wibracja mięśni stanowi symfonię zasłyszaną w głębiach duszy lub w czeluściach majestatycznej, milcząco obojętnej przyrody. Wyraz twarzy, oczu, ust świadczy o światach tajemnic ukrywanych smutków, tęsknot i bólów (…)" (cyt. za: Tamara Sztyma-Knasiecka, dz. cyt., s. 62-63).






Malarz, rzeźbiarz i grafik. W latach 1889 - 1895 studiował w Monachium u W. von Rümanna. W 1895 roku akademia w Berlinie przyznała mu Prix de Rome za rzeźbę Arion. Od 1895 roku mieszkał i tworzył w Rzymie, a od 1910 roku, po powrocie do kraju, objął opuszczoną przez X. Dunikowskiego katedrę rzeźby w SSP w Warszawie. Od 1928 roku mieszkał w Nowym Jorku, rzadko wysyłając prace na wystawy do Polski. Tworzył w drewnie, marmurze, brązie i gipsie - grupy postaciowe, popiersia i portrety.

Description:
Mlodosc (Siedzacy chlopiec, Mlody ekstatyk przed enigma zycia, Adolescenza), circa 1906
bronze, 61 x 23.5 x 26.5 cm; signed and described on the basis of: 'H. Glicenstein Roma',

Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.

brąz

sygnowany i opisany na podstawie: 'H. Glicenstein Roma'