35
Erna Rosenstein | "Miasto", 1991
Estymacja:
30,000 zł - 50,000 zł
Sprzedane
60,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy awangardy po 1945
Artysta
Erna Rosenstein (1913 - 2004)
Wymiary
50 x 60 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 50 x 60 cm, sygnowany l.d.: 'E. Rosenstein', sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: '"MIASTO" | E. Rosenstein | 39 x 46 | 1991'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Rzeczy, przedmioty, obiekty - materialne, powszednie wytwory, zwykle nie kojarzone ze światem sztuki, uzyskały szczególny status w estetyce surrealistów. Przypisywano im niezwykłe właściwości, polegające na wyzwalaniu nieoczywistych skojarzeń, pozwalających na przełamanie banału codzienności i znalezienie się w otoczeniu - tak cenionej przez surrealistów - niesamowitości. "W nastroju oscylującym między zabawą a rozpaczą surrealiści krążyli po tandecie, pchlich targach, wysypiskach śmieci w poszukiwaniu przedmiotów, które pozwoliłyby im wyrazić nową koncepcję sztuki. Mając mnóstwo czasu i puste kieszenie, poznali magiczną moc metamorfozy" - stwierdzała amerykańska surrealistka Dorothea Tanning (cyt. za: Agnieszka Taborska, Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm, Gdańsk 2007, s. 178).
Podobna postawa wobec powszednich, banalnych wytworów cechowała twórczość Erny Rosenstein. Artystka zamieniała je w przedmioty niezwykłe, wyabstrahowane ze swojego standardowego, banalnego otoczenia. W jej sztuce przekształcały się w znaki o nieoczywistej treści. Tę treść można by zapewne określić po prostu jako niesamowitość - swojskość znanych z codziennego doświadczenia rzeczy, które zobaczone z odpowiedniej perspektywy, w nowym artystycznym kontekście, stawały się tajemniczymi znakami.
Takie podejście do lichych, śmieciowych fragmentów rzeczy widać na zaprezentowanym tutaj obrazie "Miasto" z 1991 roku. Malarka przytwierdziła do jego powierzchni kawałki materii, która budzi skojarzenia z odpadami. Ich charakter uległ jednak przemianie dzięki wtłoczeniu w ramy barwnej kompozycji. Sprawiają one wrażenie kształtów dryfujących na tle ciemnobłękitnej płaszczyzny, jakby na tle ciemnego nieba. Skojarzenia z nocnym niebem potęguje ciemna barwa tła, wobec której wyróżniają się elementy o jasnych kolorach, jakby jarzące się ciała niebieskie. Kolażowa struktura obrazu pozwala im wybrzmieć w obrębie malarskiej płaszczyzny.
W twórczości Erny Rosenstein wizualna fantazja łączy się z kreacyjną funkcją tytułu, który sam wytwarza znaczenia inaczej niedostępne widzom oraz projektuje odbiór obrazu. Podobnie dzieje się w przypadku prezentowanego płótna. Dopiero konfrontacja z tytułem "Miasto" pozwala spojrzeć na obraz inaczej i uwzględnić pewien naddatek wyobraźni artystki, która w ten sposób może zaintrygować widzów, uruchamiając pracę ich wyobraźni oraz wymuszając nowe spojrzenie na to, co inaczej uszłoby ich uwadze. Artystka na przestrzeni lat stworzyła przynajmniej kilka "widoków miast". Obrazy te, na poły abstrakcyjne, konfrontują widzów z dekoracyjną płaszczyzną, wśród której mogą oni usiłować odnaleźć fragmenty widoków architektury. Jednak ich artystyczna struktura nie poddaje się łatwo takiemu oglądowi. Wystawia raczej na próbę taki sposób widzenia, w którym poszukuje się prostego, wizualnego związku z rzeczywistością, którą obraz ma rzekomo przedstawiać, co sam sugeruje za pomocą swojego tytułu.
Twórczość Rosenstein uważa się za mocno powiązaną z surrealizmem. Artystka miała okazję studiować w latach 30. w Wiedniu - mieście, w którym żywa była tradycja psychoanalizy, tak ważna dla surrealistów. Następnie związała się z kręgiem przedwojennej, tzw. pierwszej Grupy Krakowskiej. W 1938 w Paryżu miała okazję odwiedzić Międzynarodową Wystawę Surrealizmu. Jej kontakty z krakowskim środowiskiem artystów, z którym związana była w dekadach również po II wojnie światowej, także nie były bez znaczenia dla jej surrealistycznego poglądu na sztukę - "surrealistyczna atmosfera" cechowała sztukę środowiska krakowskiego w drugiej połowie lat 40. oraz w późniejszych latach. Jej malarstwa nie da się łatwo zakwalifikować do jakiejkolwiek kategorii stylistycznej - należy pamiętać, że surrealizm był raczej poglądem na sztukę i sposoby tworzenia niż skonkretyzowaną formułą stylistyczną.
Kształciła się w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (w latach 1932-34) i w Krakowie (1933-36), którą ukończyła pod kierunkiem W. Weissa. W 1942 roku uciekła z lwowskiego getta. W czasie studiów sympatyzowała ze środowiskiem "Grupy Krakowskiej", brała udział w organizowaniu się awangardy artystycznej po II wojnie światowej. Oprócz malarstwa sztalugowego zajmowała się kolażem i twórczością poetycką. Artystka wypracowała indywidualną symbolikę, swobodnie kojarząc formy abstrakcyjne ze światem rzeczywistych kształtów. Jej prace wystawiane były między innymi na Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948 i 1949) i w Warszawie (1957 i 1959), wystawie "Dziewięciu" (1955). Eksponowała również w Galeriach: Krzysztofory i Krzywe Koło. W 1977 roku otrzymała Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida, a w roku 1966 Nagrodę im. J. Cybisa za całokształt twórczości.
Description:
"City", 1991
oil/canvas, 50 x 60 cm; signed lower left: 'E. Rosenstein', signed, dated and described on the reverse: '"MIASTO" | E. Rosenstein | 39 x 46 | 1991'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Rzeczy, przedmioty, obiekty - materialne, powszednie wytwory, zwykle nie kojarzone ze światem sztuki, uzyskały szczególny status w estetyce surrealistów. Przypisywano im niezwykłe właściwości, polegające na wyzwalaniu nieoczywistych skojarzeń, pozwalających na przełamanie banału codzienności i znalezienie się w otoczeniu - tak cenionej przez surrealistów - niesamowitości. "W nastroju oscylującym między zabawą a rozpaczą surrealiści krążyli po tandecie, pchlich targach, wysypiskach śmieci w poszukiwaniu przedmiotów, które pozwoliłyby im wyrazić nową koncepcję sztuki. Mając mnóstwo czasu i puste kieszenie, poznali magiczną moc metamorfozy" - stwierdzała amerykańska surrealistka Dorothea Tanning (cyt. za: Agnieszka Taborska, Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm, Gdańsk 2007, s. 178).
Podobna postawa wobec powszednich, banalnych wytworów cechowała twórczość Erny Rosenstein. Artystka zamieniała je w przedmioty niezwykłe, wyabstrahowane ze swojego standardowego, banalnego otoczenia. W jej sztuce przekształcały się w znaki o nieoczywistej treści. Tę treść można by zapewne określić po prostu jako niesamowitość - swojskość znanych z codziennego doświadczenia rzeczy, które zobaczone z odpowiedniej perspektywy, w nowym artystycznym kontekście, stawały się tajemniczymi znakami.
Takie podejście do lichych, śmieciowych fragmentów rzeczy widać na zaprezentowanym tutaj obrazie "Miasto" z 1991 roku. Malarka przytwierdziła do jego powierzchni kawałki materii, która budzi skojarzenia z odpadami. Ich charakter uległ jednak przemianie dzięki wtłoczeniu w ramy barwnej kompozycji. Sprawiają one wrażenie kształtów dryfujących na tle ciemnobłękitnej płaszczyzny, jakby na tle ciemnego nieba. Skojarzenia z nocnym niebem potęguje ciemna barwa tła, wobec której wyróżniają się elementy o jasnych kolorach, jakby jarzące się ciała niebieskie. Kolażowa struktura obrazu pozwala im wybrzmieć w obrębie malarskiej płaszczyzny.
W twórczości Erny Rosenstein wizualna fantazja łączy się z kreacyjną funkcją tytułu, który sam wytwarza znaczenia inaczej niedostępne widzom oraz projektuje odbiór obrazu. Podobnie dzieje się w przypadku prezentowanego płótna. Dopiero konfrontacja z tytułem "Miasto" pozwala spojrzeć na obraz inaczej i uwzględnić pewien naddatek wyobraźni artystki, która w ten sposób może zaintrygować widzów, uruchamiając pracę ich wyobraźni oraz wymuszając nowe spojrzenie na to, co inaczej uszłoby ich uwadze. Artystka na przestrzeni lat stworzyła przynajmniej kilka "widoków miast". Obrazy te, na poły abstrakcyjne, konfrontują widzów z dekoracyjną płaszczyzną, wśród której mogą oni usiłować odnaleźć fragmenty widoków architektury. Jednak ich artystyczna struktura nie poddaje się łatwo takiemu oglądowi. Wystawia raczej na próbę taki sposób widzenia, w którym poszukuje się prostego, wizualnego związku z rzeczywistością, którą obraz ma rzekomo przedstawiać, co sam sugeruje za pomocą swojego tytułu.
Twórczość Rosenstein uważa się za mocno powiązaną z surrealizmem. Artystka miała okazję studiować w latach 30. w Wiedniu - mieście, w którym żywa była tradycja psychoanalizy, tak ważna dla surrealistów. Następnie związała się z kręgiem przedwojennej, tzw. pierwszej Grupy Krakowskiej. W 1938 w Paryżu miała okazję odwiedzić Międzynarodową Wystawę Surrealizmu. Jej kontakty z krakowskim środowiskiem artystów, z którym związana była w dekadach również po II wojnie światowej, także nie były bez znaczenia dla jej surrealistycznego poglądu na sztukę - "surrealistyczna atmosfera" cechowała sztukę środowiska krakowskiego w drugiej połowie lat 40. oraz w późniejszych latach. Jej malarstwa nie da się łatwo zakwalifikować do jakiejkolwiek kategorii stylistycznej - należy pamiętać, że surrealizm był raczej poglądem na sztukę i sposoby tworzenia niż skonkretyzowaną formułą stylistyczną.
Kształciła się w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu (w latach 1932-34) i w Krakowie (1933-36), którą ukończyła pod kierunkiem W. Weissa. W 1942 roku uciekła z lwowskiego getta. W czasie studiów sympatyzowała ze środowiskiem "Grupy Krakowskiej", brała udział w organizowaniu się awangardy artystycznej po II wojnie światowej. Oprócz malarstwa sztalugowego zajmowała się kolażem i twórczością poetycką. Artystka wypracowała indywidualną symbolikę, swobodnie kojarząc formy abstrakcyjne ze światem rzeczywistych kształtów. Jej prace wystawiane były między innymi na Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie (1948 i 1949) i w Warszawie (1957 i 1959), wystawie "Dziewięciu" (1955). Eksponowała również w Galeriach: Krzysztofory i Krzywe Koło. W 1977 roku otrzymała Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. Norwida, a w roku 1966 Nagrodę im. J. Cybisa za całokształt twórczości.
Description:
"City", 1991
oil/canvas, 50 x 60 cm; signed lower left: 'E. Rosenstein', signed, dated and described on the reverse: '"MIASTO" | E. Rosenstein | 39 x 46 | 1991'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany l.d.: 'E. Rosenstein'
