14
Stanisław Wyspiański | Mniszek i studia roślin z "Zielnika" (Recto) / Szkic postaci kobiecej (Verso), około 1897
Estymacja:
14,000 zł - 20,000 zł
Sprzedane
19,000 zł
Aukcja na żywo
Prace na Papierze. Sztuka Dawna
Wymiary
13,9 x 13,9 cm (w świetle passe-partout)
Kategoria
Opis
akwarela, piórko/papier, 13,9 x 13,9 cm (w świetle passe-partout), sygnowany wśród kompozycji: 'SW'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
Stanisław Wyspiański, jeden z najwybitniejszych artystów okresu Młodej Polski, malarz, dramaturg, poeta, projektant mebli i scenografii. Nauki pobierał w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Jana Matejki i Władysława Łuszczkiewicza oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dzięki stypendiom, w latach 1890-94, trzykrotnie przebywał w Paryżu, gdzie poznał sztukę kręgu nabistów, Paula Gauguina i Henri de Toulouse-Lautreca, sztukę japońską. Artystycznie związał się z Krakowem. W pracach plastycznych posługiwał się przede wszystkim techniką pastelową, zaś jego spuścizna literacka przyczyniła się do nadania artyście miana czwartego polskiego wieszcza. W latach 90. XIX wieku był kierownikiem graficznym krakowskiego czasopisma "Życie". W latach 1898-1905 działał m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze. W 1906 został docentem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 był członkiem Towarzystwa "Sztuka". Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel. Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do "Iliady", winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (niezrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) oraz wpływy impresjonizmu.
Prezentowany w katalogu rysunek stanowi część "Zielnika", zbioru luźnych kart przedstawiających naturalistyczne studia roślin polnych. Wyspiański szkicował rośliny ołówkiem nad Wisłą pod Krakowem: na Bielanach, w okolicach klasztoru na Zwierzyńcu, Panieńskich Skał, Groty Twardowskiego, a także w samym Krakowie, w ogrodzie Ojców Dominikanów i przy Smoczej Jamie. Czasem utrwalał akwarelą barwę rośliny, tak jak ma to miejsce w prezentowanej pracy. Na podstawie pozostałej części "Zielnika" zachowanej w kolekcji MNW dowiadujemy się, iż "zakomponowane na cienkiej kartce notatnika [rysunki - przyp. red.] są unikatowymi pracami, w których objawia się mistrzostwo rysownika, a także literacki talent wnikliwego obserwatora natury. Rozmaitość kolorów, bogactwo kształtów opisał artysta sobie tylko właściwym językiem pełnym neologizmów i poezji. Nadto własne nazwy przypisane przez Wyspiańskiego wielu roślinom sprawiają, że ten zespół rysunków i autografów należy do najcenniejszych jego dzieł. Możemy wśród nich znaleźć np. Trzewiczki Matki Boskiej, Żółte pyszczki skalne, Książniczki, Berełko żółto-złote, Niezapominkę, Pałubkę" (dostępny na: http://wyspianski.mnw.art.pl). Swoje umiłowanie przyrody Wyspiański podkreślił słowami listu do przyjaciela, Lucjana Rydla: "Najbujniejsze kwiatków krzaki powyrywałem z łąk i skał pod Bielanami i snop cały przyniosłem do siebie (…) jak ja lubię wśród tych kwiatów siedzieć. Malwy, dziewanny co to za cudne rośliny, jakie to strzeliste kształtów pędy, jakie to żywe, rozmowne kwiaty". Warto zaznaczyć, iż owa miłość do kwiatów znajdowała swój wyraz nie tylko w samodzielnych studiach roślin, ale także w zakomponowaniu portretów m.in. z wiciami roślinnymi, ornamentami kwiatowymi. Najpewniej z tego też powodu powstał "Zielnik", by całorocznie służył artyście w momencie stylizowania ram, dekoracji i innych opraw plastycznych. Niewątpliwie cała idea prowadzenia botanicznego rysunkowego leksykonu sprowokowana została prowadzonymi w owym czasie pracami nad projektami polichromii do krakowskiego kościoła Franciszkanów.
Znaczna część owych roślinnych ornamentów znajdowała swe zastosowanie także jako ozdobniki graficzne krakowskiego pisma kulturalnego "Życie", które Wyspiański prowadził wraz ze Stanisławem Przybyszewskim. Temat mniszka pospolitego, wyobrażonego na pracy katalogowej to jeden z prekursorskich motywów rodzącej się w Polsce secesji i podejmowany był przez Wyspiańskiego parokrotnie. Reprodukowano go na użytek kolejnych numerów "Życia" od 1897 do 1899.
Dramatopisarz, poeta, malarz i reformator teatru. W latach 1884-85 i 1887-95 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (był m.in. uczniem i współpracownikiem Jana Matejki) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1890-94 przebywał za granicą, głównie w Paryżu, gdzie oddziałała na niego sztuka Paula Gauguina, nabistów oraz drzeworyt japoński. W latach 1898-98 był kierownikiem graficznym krakowskiego czasopisma "Życie". W latach 1898-1905 działał m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze. W 1906 roku został docentem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 roku był członkiem Towarzystwa Sztuka. Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel. Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do Iliady, winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (nie zrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) oraz wpływy impresjonizmu.
Description:
Dandelions and plant studies from "Zielnik" (Recto) / Sketch of a female figure (Verso), circa 1897
watercolour, ink/paper, 13.9 x 13.9 cm (dimensions in passe-partout window); signed: 'SW',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
Stanisław Wyspiański, jeden z najwybitniejszych artystów okresu Młodej Polski, malarz, dramaturg, poeta, projektant mebli i scenografii. Nauki pobierał w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Jana Matejki i Władysława Łuszczkiewicza oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dzięki stypendiom, w latach 1890-94, trzykrotnie przebywał w Paryżu, gdzie poznał sztukę kręgu nabistów, Paula Gauguina i Henri de Toulouse-Lautreca, sztukę japońską. Artystycznie związał się z Krakowem. W pracach plastycznych posługiwał się przede wszystkim techniką pastelową, zaś jego spuścizna literacka przyczyniła się do nadania artyście miana czwartego polskiego wieszcza. W latach 90. XIX wieku był kierownikiem graficznym krakowskiego czasopisma "Życie". W latach 1898-1905 działał m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze. W 1906 został docentem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 był członkiem Towarzystwa "Sztuka". Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel. Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do "Iliady", winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (niezrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) oraz wpływy impresjonizmu.
Prezentowany w katalogu rysunek stanowi część "Zielnika", zbioru luźnych kart przedstawiających naturalistyczne studia roślin polnych. Wyspiański szkicował rośliny ołówkiem nad Wisłą pod Krakowem: na Bielanach, w okolicach klasztoru na Zwierzyńcu, Panieńskich Skał, Groty Twardowskiego, a także w samym Krakowie, w ogrodzie Ojców Dominikanów i przy Smoczej Jamie. Czasem utrwalał akwarelą barwę rośliny, tak jak ma to miejsce w prezentowanej pracy. Na podstawie pozostałej części "Zielnika" zachowanej w kolekcji MNW dowiadujemy się, iż "zakomponowane na cienkiej kartce notatnika [rysunki - przyp. red.] są unikatowymi pracami, w których objawia się mistrzostwo rysownika, a także literacki talent wnikliwego obserwatora natury. Rozmaitość kolorów, bogactwo kształtów opisał artysta sobie tylko właściwym językiem pełnym neologizmów i poezji. Nadto własne nazwy przypisane przez Wyspiańskiego wielu roślinom sprawiają, że ten zespół rysunków i autografów należy do najcenniejszych jego dzieł. Możemy wśród nich znaleźć np. Trzewiczki Matki Boskiej, Żółte pyszczki skalne, Książniczki, Berełko żółto-złote, Niezapominkę, Pałubkę" (dostępny na: http://wyspianski.mnw.art.pl). Swoje umiłowanie przyrody Wyspiański podkreślił słowami listu do przyjaciela, Lucjana Rydla: "Najbujniejsze kwiatków krzaki powyrywałem z łąk i skał pod Bielanami i snop cały przyniosłem do siebie (…) jak ja lubię wśród tych kwiatów siedzieć. Malwy, dziewanny co to za cudne rośliny, jakie to strzeliste kształtów pędy, jakie to żywe, rozmowne kwiaty". Warto zaznaczyć, iż owa miłość do kwiatów znajdowała swój wyraz nie tylko w samodzielnych studiach roślin, ale także w zakomponowaniu portretów m.in. z wiciami roślinnymi, ornamentami kwiatowymi. Najpewniej z tego też powodu powstał "Zielnik", by całorocznie służył artyście w momencie stylizowania ram, dekoracji i innych opraw plastycznych. Niewątpliwie cała idea prowadzenia botanicznego rysunkowego leksykonu sprowokowana została prowadzonymi w owym czasie pracami nad projektami polichromii do krakowskiego kościoła Franciszkanów.
Znaczna część owych roślinnych ornamentów znajdowała swe zastosowanie także jako ozdobniki graficzne krakowskiego pisma kulturalnego "Życie", które Wyspiański prowadził wraz ze Stanisławem Przybyszewskim. Temat mniszka pospolitego, wyobrażonego na pracy katalogowej to jeden z prekursorskich motywów rodzącej się w Polsce secesji i podejmowany był przez Wyspiańskiego parokrotnie. Reprodukowano go na użytek kolejnych numerów "Życia" od 1897 do 1899.
Dramatopisarz, poeta, malarz i reformator teatru. W latach 1884-85 i 1887-95 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (był m.in. uczniem i współpracownikiem Jana Matejki) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1890-94 przebywał za granicą, głównie w Paryżu, gdzie oddziałała na niego sztuka Paula Gauguina, nabistów oraz drzeworyt japoński. W latach 1898-98 był kierownikiem graficznym krakowskiego czasopisma "Życie". W latach 1898-1905 działał m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze. W 1906 roku został docentem w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 roku był członkiem Towarzystwa Sztuka. Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel. Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do Iliady, winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (nie zrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarówno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) oraz wpływy impresjonizmu.
Description:
Dandelions and plant studies from "Zielnik" (Recto) / Sketch of a female figure (Verso), circa 1897
watercolour, ink/paper, 13.9 x 13.9 cm (dimensions in passe-partout window); signed: 'SW',
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Technika
akwarela, piórko/papier
Sygnatura
sygnowany wśród kompozycji: 'SW'
Proweniencja
0
Literatura
- porównaj: Dorota Kamińska, Inspiracje roślinne w motywach dekoracyjnych wybranych numerów "Życia" pod redakcją artystyczną Stanisława Wyspiańskiego, [w:] Kraków Lwów: książki - czasopisma - biblioteki XIX i XX wieku, red. Haliny Kosętki, Barbary Góry, Ewy Wójcik, t. IX, cz. 1-2, Kraków, 2009, s. nn
Wystawiany
0
