117
Julian Stańczak | "Conferring blue", 1979
Estymacja:
150,000 zł - 250,000 zł
Sprzedane
150,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Op-art i abstrakcja geometryczna
Artysta
Julian Stańczak (1928 - 2017)
Lokalizacja
akryl/płótno
Wymiary
76 x 76 cm
Kategoria
Opis
akryl/płótno, 76 x 76 cm, sygnowany i datowany na odwrociu: 'Julian Stańczak 79', sygnowany, datowany i opisany na odwrociu na blejtramie: 'JULIAN STAŃCZAK "CONFERRING, BLUE" 79'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
"Dzięki tej finezyjnej alchemii koloru, poszczególne formy zdają się prześwitywać, co widać szczególnie na ich obrzeżach, gdy tymczasem centrum każdego z pięćdziesięciu pól obrazowych najintensywniej wysyca się barwą". -MARTA SMOLIŃSKA
"Od roku 1966 artysta, poszukujący coraz większej, chirurgicznej wręcz precyzji i metody tworzenia, zaczął stosować taśmy, które nakleja na podobrazie. Uzyskuje w ten sposób linie idealne, o pożądanych szerokościach i ostrych krawędziach. Z czasem zbuduje specjalną maszynę do cięcia taśm o rożnych wymiarach, która stanie się jego nieodłączną towarzyszką w pracowni. Prekursorem na tym polu był Piet Mondrian. Holenderski malarz w swoich późnych dziełach Broadway Boogie-Woogie (1942-1943, kolekcja MoMA w Nowym Jorku) oraz nieukończonym Victory Boogie Woogie (1942-1944) powstałych w Nowym Jorku, zamiast malować linie, wyklejał je za pomocą papierowych taśm w odpowiednich kolorach. Być może praktyka ta stanowiła dla Stańczaka podpowiedź, w jaki sposób uzyskać we własnych dziełach absolutną perfekcję. Specyficzna dla artysty i wynaleziona przez niego metoda pracy wygląda jednak inaczej niż u Mondriana: Stańczak nakleja na płótno lub płytę warstwę koloru, po czym usuwa nacięte ostrym nożem paski, odsłaniając to, co pod spodem. Proces ten może być wielokrotnie powtarzany z większą liczbą barw, a twórca do momentu usunięcia ostatnich pasków nie jest pewien, jaki ostateczny efekt uzyska i czy poszczególne odsłonięte kolory dobrze zgrają się ze sobą. (…) W efekcie obraz musi bowiem wyglądać, jakby powstał bez wysiłku, by odbiorca mógł rozkoszować się jego frontalizmem i kolorystycznym promieniowaniem, pozbawionym wszelkich śladów indywidualnego gestu artysty" (Marta Smolińska, Julian Stańczak, Op art i dynamika percepcji, Warszawa 2014, s. 82-83). Prace Juliana Stańczaka należą do klasyki op-artu. Sam artysta uznawany jest za pioniera tego gatunku - jego nazwa wzięła rzekomo swój początek w wystawie Stańczaka w prestiżowej Martha Jackson Gallery, "Optical Paintings" z 1964 roku. Swoje prace Stańczak opierał zarówno na rygorystycznych formach geometrycznych, jak i wyznaczanej przez nie gradacji barw. Źródeł wrażliwości kolorystycznej można doszukiwać się w naukach, jakie artysta pobrał w Stanach Zjednoczonych: początkowo na studiach w Cleveland Art Institute oraz następnie na Yale University, gdzie jego mistrzem był jeden największych klasyków abstrakcji geometrycznej XX w., przedwojenny wykładowca Bauhausu, Josef Albers - autor "Interaction of Color". Stańczak inspirował się także tekstami Rudolfa Arnheima - czołowego badacza psychologii percepcji: jego "Art and Visual Perception" miała formatywny wpływ na definicję sztuki Stańczaka, którego płótna z czasem stawały się rodzajem płaszczyzn, na których artysta za pomocą środków plastycznych rozprawiał o długości fal, czystych barwach oraz ich psychofizycznym oddziaływaniu na człowieka. W latach 70. i 80. Stańczak upraszcza swoje kompozycje, skupiając się m.in. na tworzeniu scentralizowanych kwadratów z idealnie dopasowanymi kolorami tworzącymi rozświetlone centrum. Obrazy tego typu zbudowane są na dynamizowanej kolorem siatce. W przypadku pracy "Conferring blue" płynne przejścia pomiędzy cieplejszymi tonami zieleni w centrum a chłodnymi i coraz ciemniejszymi partiami błękitów "niknących" na obrzeżach pracy podzielone są silnie kontrastującą kolorystycznie, czerwoną siatką, niejako kontrolującą efekt iluzji generowany przez gradację pulsujących spomiędzy jej ram barw. Jak pisała Marta Smolińska, "znawcy jego dorobku porównują motyw siatki także do konstrukcji witrażu, gdzie każdy kawałek jest otoczony ołowianą ramką. (...) Gdy tak właśnie spojrzymy na tę kompozycję, siatka jeszcze bardziej zyskuje na wieloznaczności i prezentuje swój motyw, który - mimo swej powtarzalności i przewidywalności - nie musi stać się nudny. Wiele zależy także od skojarzeń odbiorcy, które przyniesie on ze sobą, stając twarzą w twarz z obrazem" (Marta Smolińska, Julian Stańczak, op. cit.).
Polski malarz zamieszkały na stałe w Stanach Zjednoczonych, jeden z pionierów op-artu. W 1940 został wraz z całą rodziną aresztowany przez Sowietów i wywieziony na Syberię. Wskutek ciężkiej pracy i choroby utracił władzę w prawej ręce. Uciekł z rodziną ze Związku Radzieckiego do Afryki, gdzie zamieszkał w obozie dla uchodźców z Polski. Młodość spędził w Ugandzie gdzie pobierał pierwsze lekcje rysunku lewą ręką. Pierwszą wystawę swojej twórczości miał w Nairobi (Kenia). W 1949 wyemigrował z rodziną do Wielkiej Brytanii, gdzie rozpoczął studia na politechnice w Londynie a w 1950 przeniósł się do USA. Rozpoczął tam studia w Cleveland Art Institute, które ukończył w 1954. Następnie studiował w Yale, gdzie uzyskał tytuł Master of Art Sciences. W 1964 został profesorem malarstwa w Cleveland Art Institute w Cleveland w Ohio.
Description:
"Conferring blue", 1979
acrylic on canvas, 76 x 76 cm; signed and dated on the reverse: 'Julian Stanczak 79', signed, dated and described on the reverse, on the stretcher: 'JULIAN STANCZAK "CONFERRING, BLUE" 79'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
"Dzięki tej finezyjnej alchemii koloru, poszczególne formy zdają się prześwitywać, co widać szczególnie na ich obrzeżach, gdy tymczasem centrum każdego z pięćdziesięciu pól obrazowych najintensywniej wysyca się barwą". -MARTA SMOLIŃSKA
"Od roku 1966 artysta, poszukujący coraz większej, chirurgicznej wręcz precyzji i metody tworzenia, zaczął stosować taśmy, które nakleja na podobrazie. Uzyskuje w ten sposób linie idealne, o pożądanych szerokościach i ostrych krawędziach. Z czasem zbuduje specjalną maszynę do cięcia taśm o rożnych wymiarach, która stanie się jego nieodłączną towarzyszką w pracowni. Prekursorem na tym polu był Piet Mondrian. Holenderski malarz w swoich późnych dziełach Broadway Boogie-Woogie (1942-1943, kolekcja MoMA w Nowym Jorku) oraz nieukończonym Victory Boogie Woogie (1942-1944) powstałych w Nowym Jorku, zamiast malować linie, wyklejał je za pomocą papierowych taśm w odpowiednich kolorach. Być może praktyka ta stanowiła dla Stańczaka podpowiedź, w jaki sposób uzyskać we własnych dziełach absolutną perfekcję. Specyficzna dla artysty i wynaleziona przez niego metoda pracy wygląda jednak inaczej niż u Mondriana: Stańczak nakleja na płótno lub płytę warstwę koloru, po czym usuwa nacięte ostrym nożem paski, odsłaniając to, co pod spodem. Proces ten może być wielokrotnie powtarzany z większą liczbą barw, a twórca do momentu usunięcia ostatnich pasków nie jest pewien, jaki ostateczny efekt uzyska i czy poszczególne odsłonięte kolory dobrze zgrają się ze sobą. (…) W efekcie obraz musi bowiem wyglądać, jakby powstał bez wysiłku, by odbiorca mógł rozkoszować się jego frontalizmem i kolorystycznym promieniowaniem, pozbawionym wszelkich śladów indywidualnego gestu artysty" (Marta Smolińska, Julian Stańczak, Op art i dynamika percepcji, Warszawa 2014, s. 82-83). Prace Juliana Stańczaka należą do klasyki op-artu. Sam artysta uznawany jest za pioniera tego gatunku - jego nazwa wzięła rzekomo swój początek w wystawie Stańczaka w prestiżowej Martha Jackson Gallery, "Optical Paintings" z 1964 roku. Swoje prace Stańczak opierał zarówno na rygorystycznych formach geometrycznych, jak i wyznaczanej przez nie gradacji barw. Źródeł wrażliwości kolorystycznej można doszukiwać się w naukach, jakie artysta pobrał w Stanach Zjednoczonych: początkowo na studiach w Cleveland Art Institute oraz następnie na Yale University, gdzie jego mistrzem był jeden największych klasyków abstrakcji geometrycznej XX w., przedwojenny wykładowca Bauhausu, Josef Albers - autor "Interaction of Color". Stańczak inspirował się także tekstami Rudolfa Arnheima - czołowego badacza psychologii percepcji: jego "Art and Visual Perception" miała formatywny wpływ na definicję sztuki Stańczaka, którego płótna z czasem stawały się rodzajem płaszczyzn, na których artysta za pomocą środków plastycznych rozprawiał o długości fal, czystych barwach oraz ich psychofizycznym oddziaływaniu na człowieka. W latach 70. i 80. Stańczak upraszcza swoje kompozycje, skupiając się m.in. na tworzeniu scentralizowanych kwadratów z idealnie dopasowanymi kolorami tworzącymi rozświetlone centrum. Obrazy tego typu zbudowane są na dynamizowanej kolorem siatce. W przypadku pracy "Conferring blue" płynne przejścia pomiędzy cieplejszymi tonami zieleni w centrum a chłodnymi i coraz ciemniejszymi partiami błękitów "niknących" na obrzeżach pracy podzielone są silnie kontrastującą kolorystycznie, czerwoną siatką, niejako kontrolującą efekt iluzji generowany przez gradację pulsujących spomiędzy jej ram barw. Jak pisała Marta Smolińska, "znawcy jego dorobku porównują motyw siatki także do konstrukcji witrażu, gdzie każdy kawałek jest otoczony ołowianą ramką. (...) Gdy tak właśnie spojrzymy na tę kompozycję, siatka jeszcze bardziej zyskuje na wieloznaczności i prezentuje swój motyw, który - mimo swej powtarzalności i przewidywalności - nie musi stać się nudny. Wiele zależy także od skojarzeń odbiorcy, które przyniesie on ze sobą, stając twarzą w twarz z obrazem" (Marta Smolińska, Julian Stańczak, op. cit.).
Polski malarz zamieszkały na stałe w Stanach Zjednoczonych, jeden z pionierów op-artu. W 1940 został wraz z całą rodziną aresztowany przez Sowietów i wywieziony na Syberię. Wskutek ciężkiej pracy i choroby utracił władzę w prawej ręce. Uciekł z rodziną ze Związku Radzieckiego do Afryki, gdzie zamieszkał w obozie dla uchodźców z Polski. Młodość spędził w Ugandzie gdzie pobierał pierwsze lekcje rysunku lewą ręką. Pierwszą wystawę swojej twórczości miał w Nairobi (Kenia). W 1949 wyemigrował z rodziną do Wielkiej Brytanii, gdzie rozpoczął studia na politechnice w Londynie a w 1950 przeniósł się do USA. Rozpoczął tam studia w Cleveland Art Institute, które ukończył w 1954. Następnie studiował w Yale, gdzie uzyskał tytuł Master of Art Sciences. W 1964 został profesorem malarstwa w Cleveland Art Institute w Cleveland w Ohio.
Description:
"Conferring blue", 1979
acrylic on canvas, 76 x 76 cm; signed and dated on the reverse: 'Julian Stanczak 79', signed, dated and described on the reverse, on the stretcher: 'JULIAN STANCZAK "CONFERRING, BLUE" 79'
Additional Charge Details
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
Stan zachowania
76 x 76 cm
Technika
akryl/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany na odwrociu: 'Julian Stańczak 79'
Proweniencja
- zakup bezpośrednio od artysty; - kolekcja prywatna, USA; - dom aukcyjny Sotheby's, 2018; - kolekcja prywatna, Warszawa
Literatura
- por. Marta Smolińska, Julian Stańczak, Op-art i dynamika percepcji, Warszawa 2014, s. 228 (il.) - wersja o innych wymiarach
Wystawiany
0
