39
Jan Berdyszak | "Kompozycja kół osiowa", 1970-72
Estymacja:
60,000 zł - 90,000 zł
Sprzedane
90,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy awangardy po 1945
Artysta
Jan Berdyszak (1934 - 2014)
Wymiary
150 x 85 x 7 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 150 x 85 x 7 cm; sygnowany i datowany na prawej krawędzi blejtramu: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 197072'
datowany i opisany na odwrociu na blejtramie: '1970 | 1972 | KOMPOZYCJA KÓŁ OLEJ'
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu na krośnie: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 1970-72 | KOMPOZYCJA KÓŁ OSIOWA | OLEJ'
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Jan Berdyszak jest nie tylko malarzem, ale także rzeźbiarzem, autorem instalacji, scenografem i teoretykiem sztuki. W centrum swoich artystycznych zainteresowań, bez względu na medium oraz podłoże, stawiał te same problemy - zagadnienia krążące wokół tradycyjnej formy obrazu oraz przestrzeni. Jedne z pierwszych realizacji poświęconych owym zagadnieniom to "Koła podwójne", nad którymi artysta pracował w latach 1962-64 oraz 1967-69. Były to pierwsze próby przełamywania konwencji malarskiego prostokąta. Obrazy powstałe w ramach cyklu przyjmowały kształt dwóch kół, które artysta zestawił jedno nad drugim. Dodatkowo pokrywał je pokruszonymi, kontrastowymi formami. W efekcie Berdyszak osiągał wrażenie przestrzeni wewnętrznej, iluzyjnej.
Zaprezentowana praca pt. "Kompozycja kół osiowych" powstała w latach 1970- 72 nawiązuje w swojej formie do wspomnianego cyklu. Głównymi elementami kompozycyjnymi są koła - ustawione jedno nad drugim tworzą trzon obrazu. Artysta jednak poszedł o krok dalej i namalował je na płótnie, którego boki powtarzają ich kształt. Cztery wycięte okręgi sprawiają, że przestrzeń oraz tło, na którym prezentowana jest w danym momencie praca, stają się równoważnym elementem kompozycji przyczyniającym się do odbioru pracy.
Jak opisywał wczesną twórczość artysty Marian Grześczak: "(…) Powierzchnie malarskie Berdyszaka to kompozycje kół i półkoli, form eliptycznych i geometrycznych. Istotną funkcję pełnią również ażury. Powierzchnie malowane są w głąb lub w wypukłość, tzn. atakują płaskość. Kolorystyka pełni w nich funkcje równoprawne, a nie jedyne. Nawet formaty wykoncypowane zostały w ten sposób, aby zwielokrotnić obramowane nimi treści plastyczne, a tym samym wywierać na nie wpływ. W niektórych dziełach ta tożsamość elementów staje się wartością suwerenną" (Marian Grześczak, Jan Berdyszak, Poezja, Warszawa 1968, s. 107, [w:] Jan Berdyszak. Prace 1960-2006, oprac. Marta Smolińska-Byczuk, Wojciech Makowiecki, Mirosław Pawłowski, Arsenał, Poznań 2006, s. 289). W wywiadzie przeprowadzonym przez Zofię Gebhard w 1988 sam artysta opowiadał o przestrzeni oraz jej znaczeniu w następujący sposób:
"Czym dla Pana jest przestrzeń? Ma ona jak dwie jednoznaczne postacie. Jedna to ta zastana, która jest wartością ogólną, potencjalną. Druga - konkretna, z którą współpracuję dla rożnych celów, nie niszcząc jej jednak ani nie uprzedmiotowiając. Dlatego mogę pokazywać to, czego pozornie nie ma, to znaczy ją samą. My, wychowani w kulturze śródziemnomorskiej, uważamy, że elementy określają przestrzeń, ale nie jest tylko tak. Na przykład: możemy patrzeć na okno jak na okno, to znaczy na coś, co wpuszcza światło, co wietrzy, przez co można coś zobaczyć. Ale zapominamy, że okno to także wgląd do wewnątrz, tylko że najczęściej do wnętrza zagląda słońce albo mrok. A jeśli otworzymy okno to przestrzeń, która jest przed nim i za nim, obojętnie w którą stronę, jest tą samą przestrzenią… Właśnie ona tworzy okno, a nie okno ją". (Jan Berdyszak, Dom jak go widzę, rozmawiała Zofia Gebhard [w:] "Moj Dom", 36/3, Wrocław 1988, s. 18 [w:] Smolińska Marta, Makowiecki Wojciech, Pawłowski Mirosław, Jan Berdyszak. Prace 1960 - 2006, Arsenał, Poznań 2006, s. 297).
Rzeźbiarz, malarz, grafik, autor instalacji. Studiował rzeźbę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Od wczesnego okresu jego twórczość skupiała się na zagadnieniach przestrzeni (cykl KOŁA PODWÓJNE, 1962-1964 i 1967-1969). Kolejnym etapem poszukiwań było wprowadzenie do obrazu przestrzeni rzeczywistej w postaci otworu wyciętego w płótnie. Twórczość Berdyszaka obejmuje także akcje efemeryczne. Brał udział w wielu artystycznych imprezach w kraju i zagranicą. Otrzymał Nagrodę Artystyczną Klubu "Od Nowa" w Poznaniu za debiut w dziedzinie malarstwa i rysunku (1960) oraz Nagrodę Artystyczną Miasta Poznania (1994).
Description:
Axial composition of circles, 1970-72
oil on canvas, 150 x 85 x 7 cm; signed and dated on the right side of the frame: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 197072'; dated and described on the frame: '1970 | 1972 | KOMPOZYCJA KOL OLEJ'; signed, dated and described on the stretcher: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 1970-72 | KOMPOZYCJA KOL OSIOWA | OLEJ'
Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Jan Berdyszak jest nie tylko malarzem, ale także rzeźbiarzem, autorem instalacji, scenografem i teoretykiem sztuki. W centrum swoich artystycznych zainteresowań, bez względu na medium oraz podłoże, stawiał te same problemy - zagadnienia krążące wokół tradycyjnej formy obrazu oraz przestrzeni. Jedne z pierwszych realizacji poświęconych owym zagadnieniom to "Koła podwójne", nad którymi artysta pracował w latach 1962-64 oraz 1967-69. Były to pierwsze próby przełamywania konwencji malarskiego prostokąta. Obrazy powstałe w ramach cyklu przyjmowały kształt dwóch kół, które artysta zestawił jedno nad drugim. Dodatkowo pokrywał je pokruszonymi, kontrastowymi formami. W efekcie Berdyszak osiągał wrażenie przestrzeni wewnętrznej, iluzyjnej.
Zaprezentowana praca pt. "Kompozycja kół osiowych" powstała w latach 1970- 72 nawiązuje w swojej formie do wspomnianego cyklu. Głównymi elementami kompozycyjnymi są koła - ustawione jedno nad drugim tworzą trzon obrazu. Artysta jednak poszedł o krok dalej i namalował je na płótnie, którego boki powtarzają ich kształt. Cztery wycięte okręgi sprawiają, że przestrzeń oraz tło, na którym prezentowana jest w danym momencie praca, stają się równoważnym elementem kompozycji przyczyniającym się do odbioru pracy.
Jak opisywał wczesną twórczość artysty Marian Grześczak: "(…) Powierzchnie malarskie Berdyszaka to kompozycje kół i półkoli, form eliptycznych i geometrycznych. Istotną funkcję pełnią również ażury. Powierzchnie malowane są w głąb lub w wypukłość, tzn. atakują płaskość. Kolorystyka pełni w nich funkcje równoprawne, a nie jedyne. Nawet formaty wykoncypowane zostały w ten sposób, aby zwielokrotnić obramowane nimi treści plastyczne, a tym samym wywierać na nie wpływ. W niektórych dziełach ta tożsamość elementów staje się wartością suwerenną" (Marian Grześczak, Jan Berdyszak, Poezja, Warszawa 1968, s. 107, [w:] Jan Berdyszak. Prace 1960-2006, oprac. Marta Smolińska-Byczuk, Wojciech Makowiecki, Mirosław Pawłowski, Arsenał, Poznań 2006, s. 289). W wywiadzie przeprowadzonym przez Zofię Gebhard w 1988 sam artysta opowiadał o przestrzeni oraz jej znaczeniu w następujący sposób:
"Czym dla Pana jest przestrzeń? Ma ona jak dwie jednoznaczne postacie. Jedna to ta zastana, która jest wartością ogólną, potencjalną. Druga - konkretna, z którą współpracuję dla rożnych celów, nie niszcząc jej jednak ani nie uprzedmiotowiając. Dlatego mogę pokazywać to, czego pozornie nie ma, to znaczy ją samą. My, wychowani w kulturze śródziemnomorskiej, uważamy, że elementy określają przestrzeń, ale nie jest tylko tak. Na przykład: możemy patrzeć na okno jak na okno, to znaczy na coś, co wpuszcza światło, co wietrzy, przez co można coś zobaczyć. Ale zapominamy, że okno to także wgląd do wewnątrz, tylko że najczęściej do wnętrza zagląda słońce albo mrok. A jeśli otworzymy okno to przestrzeń, która jest przed nim i za nim, obojętnie w którą stronę, jest tą samą przestrzenią… Właśnie ona tworzy okno, a nie okno ją". (Jan Berdyszak, Dom jak go widzę, rozmawiała Zofia Gebhard [w:] "Moj Dom", 36/3, Wrocław 1988, s. 18 [w:] Smolińska Marta, Makowiecki Wojciech, Pawłowski Mirosław, Jan Berdyszak. Prace 1960 - 2006, Arsenał, Poznań 2006, s. 297).
Rzeźbiarz, malarz, grafik, autor instalacji. Studiował rzeźbę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Od wczesnego okresu jego twórczość skupiała się na zagadnieniach przestrzeni (cykl KOŁA PODWÓJNE, 1962-1964 i 1967-1969). Kolejnym etapem poszukiwań było wprowadzenie do obrazu przestrzeni rzeczywistej w postaci otworu wyciętego w płótnie. Twórczość Berdyszaka obejmuje także akcje efemeryczne. Brał udział w wielu artystycznych imprezach w kraju i zagranicą. Otrzymał Nagrodę Artystyczną Klubu "Od Nowa" w Poznaniu za debiut w dziedzinie malarstwa i rysunku (1960) oraz Nagrodę Artystyczną Miasta Poznania (1994).
Description:
Axial composition of circles, 1970-72
oil on canvas, 150 x 85 x 7 cm; signed and dated on the right side of the frame: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 197072'; dated and described on the frame: '1970 | 1972 | KOMPOZYCJA KOL OLEJ'; signed, dated and described on the stretcher: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 1970-72 | KOMPOZYCJA KOL OSIOWA | OLEJ'
Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Stan zachowania
- obiekt po konserwacji
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany i datowany na prawej krawędzi blejtramu: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 197072'; datowany i opisany na odwrociu na blejtramie: '1970 | 1972 | KOMPOZYCJA KÓŁ OLEJ'; sygnowany, datowany i opisany na odwrociu na krośnie: 'JAN | BER | DYSZ | AK | 1970-72 | KOMPOZYCJA KÓŁ OSIOWA | OLEJ'
Proweniencja
- dar artysty; - kolekcja prywatna, Poznań
