8
Wojciech Fangor | "SU 11", 1972
Estymacja:
800,000 zł - 1,100,000 zł
Sprzedane
660,000 zł
Aukcja na żywo
Sztuka Współczesna. Klasycy awangardy po 1945
Artysta
Wojciech Fangor (1922 - 2015)
Wymiary
127,6 x 127,6 cm
Kategoria
Opis
olej/płótno, 127,6 x 127,6 cm; sygnowany, datowany i opisany na odwrociu na krośnie: 'FANGOR SU 11 1972 | 50 x 50"'; opisany na blejtramie: '2867.92'
na blejtramie naklejka z galerii Chalette International z opisem pracy
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
"Równolegle z obrazami ezoterycznych kół, malował artysta na dużych lub bardzo rozległych płaszczyznach (…) kompozycje z faliście, pulsacyjnie przebiegających pasm barwnych. Ich zestawienia były równie różnorodne, co w obrazach z kręgami. Bywały ustawione na zasadzie jednej gamy barw - ciepłej lub zimnej, albo na silnych kontrastach: od najintensywniejszego łączenia barw dopełniających, jak czerwień z zielenią czy błękit z oranżem, po kontrast jasności: zestawienie plam barwnych, zróżnicowanych walorowo". - BOŻENA KOWALSKA
Nazwy obrazów Wojciecha Fangora, w których artysta stosował skróty, odnoszą się do miejsc, w których powstały. "SU11" oznacza, że obraz powstał w Summit, z kolei liczba 11 jest numerem porządkowym obrazów z tej serii. Summit to miasto w stanie Nowy Jork, gdzie artysta w 1969 kupił dom. Był to czas, gdy zdążył już zaistnieć na scenie artystycznej - sukcesy finansowe pozwoliły mu na zakup własnego domu za miastem. Od 1971 roku Fangor połowę roku spędzał właśnie tam, a pozostały czas w swojej pracowni w mieście Nowy Jork. W Summit artysta rozwinął nawet swoje zainteresowania astronomią. Zbudował tam małe obserwatorium. Obserwacją gwiazd zainteresował się już jako młody chłopak. Podczas II wojny światowej Fangor związał się z Polskim Towarzystwem Miłośników Astronomii, a po zakończeniu wojny brał udział w pracach związanych w przywracaniu do działania zniszczonego obserwatorium astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Do pasji tych powrócił, kiedy jego rozpoznawalność w USA pozwoliła mu na sfinansowanie własnego miejsca do obserwacji nieba.
Czas, kiedy powstało prezentowane tu płótno "SU11" to moment, gdy artysta miał już za sobą indywidualną wystawę w nowojorskim Guggenheim Museum, która odbyła się w 1970 - jak dotąd była to jedyna wystawa polskiego artysty w tym muzeum. Wystawa ta była z jednej strony wyrazem uznania dla twórczości Fangora spod znaku sztuki optycznej. Z drugiej strony zwróciła ona uwagę tych, którzy wcześniej o polskim artyście nie wiedzieli. Gdy Fangor zaczął tworzyć serię obrazów o formacie kwadratu z serii "SU", był to moment, kiedy artysta miał już na swoim koncie całą serię barwnych, pulsujących w oczach widzów okręgów - obrazów które pozostają prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalnymi w całym jego oeuvre. Kolorystyczne poszukiwania Fangor prowadził jednak nie wyłącznie w obrazach przedstawiających koła i okręgi.
Podobne rozwiązania formalne stosował również w obrazach o formie prostokątnej. Wówczas forma okręgu zmieniała się na kształty faliste, meandrujące po płótnie, tworzące rytmiczne, dekoracyjne powierzchnie. Artysta stosował w nich analogiczne do obrazów z kołami rozwiązania formalne polegające na tworzeniu efektu analogicznego do "sfumato" - zatarcia konturu, który nie pozwala oku uchwycić precyzyjnie momentu przejścia miedzy kształtami. Jak zauważała krytyka, tym, co odróżniało Fangora od niektórych twórców związanych ze sztuką optyczną był jego warsztat: optyczne efekty artysta osiągał dzięki pracy pędzlem. W 1971 roku Szymon Bojko tak pisał o sztuce Fangora, zwracając uwagę właśnie na jej aspekt warsztatowy: "Fangor maluje na zagruntowanym płótnie olejem, nie żadnymi modnymi akrylikami, rozprowadza farbę cienko, miękkim pędzlem. Dlaczego wydaje mi się ważne to, że oparł się pokusie nowej technologii malarskiej, którą do perfekcji doprowadził Vasarely? Bo przedmiotem dociekliwości malarskiej jest samo światło, widmo wieńców chromatycznych w przestrzeni. Ale światło jest tu czymś materialnym, posiada swoją gęstość, nieprzenikliwość, a zarazem jest materią rozciągliwą w przestrzeni" (cyt. za: Szymon Bojko, Fangor, "Ty i ja", 1970, nr 11, s. 6-9). W tym ujęciu Fangor przedstawiony został jako artysta jednocześnie nowoczesny, ale pod względem techniki wierny tradycji. Choć zainteresowany współczesnymi zagadnieniami podejmowanymi przez opartowych artystów, jednocześnie pozostaje wierny dawniejszym środkom malarskim, których używa tak umiejętnie, że osiąga nowy i zarazem nowoczesny efekt. Jednocześnie krytyk zwrócił uwagę na materialność obrazu - na fakt, że wszystkie znane z malarstwa Fangora feeryczne, migotliwe efekty wynikają bezpośrednio ze stosowanej materii farby, a dokładniej ze szczególnego sposobu posługiwania się nią, co było osiągnięciem Fangora.
Sposób rozprowadzania farby, który nie pozwala oku na łatwe uchwycenie kształtów motywów - pewien sposób grania z widzem, wpisuje sztukę Fangora w szerszy nurt sztuki optycznej, popularnej na Zachodzie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Spośród artystów pochodzących z Polski Wojciech Fangor niewątpliwie pozostawał najbardziej rozpoznawalnym i wpływowym przedstawicielem tego kierunku.
W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej ASP w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym “Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op - art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.
Description:
SU 11, 1972
oil on canvas, 127.6 x 127.6 cm; signed, dated and described on the reverse on the canvas: 'FANGOR SU 11 1972 | 50 x 50"'; described on the stretcher: '2867.92'; on the stretcher a sticker from Chalette International gallery with description of the work
Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
"Równolegle z obrazami ezoterycznych kół, malował artysta na dużych lub bardzo rozległych płaszczyznach (…) kompozycje z faliście, pulsacyjnie przebiegających pasm barwnych. Ich zestawienia były równie różnorodne, co w obrazach z kręgami. Bywały ustawione na zasadzie jednej gamy barw - ciepłej lub zimnej, albo na silnych kontrastach: od najintensywniejszego łączenia barw dopełniających, jak czerwień z zielenią czy błękit z oranżem, po kontrast jasności: zestawienie plam barwnych, zróżnicowanych walorowo". - BOŻENA KOWALSKA
Nazwy obrazów Wojciecha Fangora, w których artysta stosował skróty, odnoszą się do miejsc, w których powstały. "SU11" oznacza, że obraz powstał w Summit, z kolei liczba 11 jest numerem porządkowym obrazów z tej serii. Summit to miasto w stanie Nowy Jork, gdzie artysta w 1969 kupił dom. Był to czas, gdy zdążył już zaistnieć na scenie artystycznej - sukcesy finansowe pozwoliły mu na zakup własnego domu za miastem. Od 1971 roku Fangor połowę roku spędzał właśnie tam, a pozostały czas w swojej pracowni w mieście Nowy Jork. W Summit artysta rozwinął nawet swoje zainteresowania astronomią. Zbudował tam małe obserwatorium. Obserwacją gwiazd zainteresował się już jako młody chłopak. Podczas II wojny światowej Fangor związał się z Polskim Towarzystwem Miłośników Astronomii, a po zakończeniu wojny brał udział w pracach związanych w przywracaniu do działania zniszczonego obserwatorium astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Do pasji tych powrócił, kiedy jego rozpoznawalność w USA pozwoliła mu na sfinansowanie własnego miejsca do obserwacji nieba.
Czas, kiedy powstało prezentowane tu płótno "SU11" to moment, gdy artysta miał już za sobą indywidualną wystawę w nowojorskim Guggenheim Museum, która odbyła się w 1970 - jak dotąd była to jedyna wystawa polskiego artysty w tym muzeum. Wystawa ta była z jednej strony wyrazem uznania dla twórczości Fangora spod znaku sztuki optycznej. Z drugiej strony zwróciła ona uwagę tych, którzy wcześniej o polskim artyście nie wiedzieli. Gdy Fangor zaczął tworzyć serię obrazów o formacie kwadratu z serii "SU", był to moment, kiedy artysta miał już na swoim koncie całą serię barwnych, pulsujących w oczach widzów okręgów - obrazów które pozostają prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalnymi w całym jego oeuvre. Kolorystyczne poszukiwania Fangor prowadził jednak nie wyłącznie w obrazach przedstawiających koła i okręgi.
Podobne rozwiązania formalne stosował również w obrazach o formie prostokątnej. Wówczas forma okręgu zmieniała się na kształty faliste, meandrujące po płótnie, tworzące rytmiczne, dekoracyjne powierzchnie. Artysta stosował w nich analogiczne do obrazów z kołami rozwiązania formalne polegające na tworzeniu efektu analogicznego do "sfumato" - zatarcia konturu, który nie pozwala oku uchwycić precyzyjnie momentu przejścia miedzy kształtami. Jak zauważała krytyka, tym, co odróżniało Fangora od niektórych twórców związanych ze sztuką optyczną był jego warsztat: optyczne efekty artysta osiągał dzięki pracy pędzlem. W 1971 roku Szymon Bojko tak pisał o sztuce Fangora, zwracając uwagę właśnie na jej aspekt warsztatowy: "Fangor maluje na zagruntowanym płótnie olejem, nie żadnymi modnymi akrylikami, rozprowadza farbę cienko, miękkim pędzlem. Dlaczego wydaje mi się ważne to, że oparł się pokusie nowej technologii malarskiej, którą do perfekcji doprowadził Vasarely? Bo przedmiotem dociekliwości malarskiej jest samo światło, widmo wieńców chromatycznych w przestrzeni. Ale światło jest tu czymś materialnym, posiada swoją gęstość, nieprzenikliwość, a zarazem jest materią rozciągliwą w przestrzeni" (cyt. za: Szymon Bojko, Fangor, "Ty i ja", 1970, nr 11, s. 6-9). W tym ujęciu Fangor przedstawiony został jako artysta jednocześnie nowoczesny, ale pod względem techniki wierny tradycji. Choć zainteresowany współczesnymi zagadnieniami podejmowanymi przez opartowych artystów, jednocześnie pozostaje wierny dawniejszym środkom malarskim, których używa tak umiejętnie, że osiąga nowy i zarazem nowoczesny efekt. Jednocześnie krytyk zwrócił uwagę na materialność obrazu - na fakt, że wszystkie znane z malarstwa Fangora feeryczne, migotliwe efekty wynikają bezpośrednio ze stosowanej materii farby, a dokładniej ze szczególnego sposobu posługiwania się nią, co było osiągnięciem Fangora.
Sposób rozprowadzania farby, który nie pozwala oku na łatwe uchwycenie kształtów motywów - pewien sposób grania z widzem, wpisuje sztukę Fangora w szerszy nurt sztuki optycznej, popularnej na Zachodzie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Spośród artystów pochodzących z Polski Wojciech Fangor niewątpliwie pozostawał najbardziej rozpoznawalnym i wpływowym przedstawicielem tego kierunku.
W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej ASP w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym “Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op - art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.
Description:
SU 11, 1972
oil on canvas, 127.6 x 127.6 cm; signed, dated and described on the reverse on the canvas: 'FANGOR SU 11 1972 | 50 x 50"'; described on the stretcher: '2867.92'; on the stretcher a sticker from Chalette International gallery with description of the work
Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/płótno
Sygnatura
sygnowany, datowany i opisany na odwrociu na krośnie: 'FANGOR SU 11 1972 | 50 x 50"'; opisany na blejtramie: '2867.92'
na blejtramie naklejka z galerii Chalette International z opisem pracy
Proweniencja
- galeria Chalette International, Nowy Jork; - dom aukcyjny Christie's, Nowy Jork, 2014; - dom aukcyjny Polswiss Art, 2014; - kolekcja prywatna, Warszawa
Literatura
- "Elle Decoration Polska" nr 129, 4/2019, ss. 104-107
