11
Bolesław Biegas | "Myśl zadziwiona" ("La pensée étonnée"), 1919
Estymacja:
60,000 zł - 80,000 zł
Sprzedane
75,000 zł
Aukcja na żywo
Muzy. Artysta, Model, Inspiracja
Artysta
Bolesław Biegas (1877 - 1954)
Wymiary
49 x 37 cm
Kategoria
Opis
olej/tektura, 49 x 37 cm; sygnowany p.d.: 'B. Biegas'; na odwrociu papierowe nalepki inwentarzowe
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Opłaty:
Bolesław Biegas należał do grona najwybitniejszych i najbardziej awangardowych polskich artystów. Za życia zdobył duże uznanie jako rzeźbiarz alegoryczno-symbolicznych form. Na początku XX wieku skłonił się w stronę malarstwa, m.in. za namową Stanisława Wyspiańskiego, który zaszczepił w płótnach Biegasa dekoracyjną, secesyjną linię. Inspiracje malarskie czerpał także z symbolistycznej sztuki Gustave’a Moreau i Arnolda Böcklina. Momentem przełomowym okazały się jednak „portrety sferyczne”, przedstawienia o oryginalnej kompozycyjnej formule wykorzystującej stylizację wizerunku oraz geometryczną ornamentykę. Te wpisane w sieć łuków i okręgów wizerunki realizowały żywe w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku zainteresowanie formami kulistymi. Claude Chauviere tak określał artystyczne intencje Biegasa: „Biegas widzi wszystko w formie okrągłej i wyjaśnia to logicznie: ziemia jest okrągła, księżyc jest okrągły, człowiek posiada zwoje w mózgu, krążenie krwi i francuską kolejką w formie okręgu, które tworzą jednolity ruch okrężny; soczewki wklęsłe lub wypukłe płynów; sferoidę zalążka; dźwięk, który jest niesiony przez fale, wrażliwość, która jest rysowana i postrzegana przez fale, etc.” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s. 126). Biegas tworzył portrety sferyczne w dwóch okresach. Pierwszy z nich przypada na lata 1918-24, gdy prawdopodobne kłopoty materialne zmusiły artystę do porzucenia rzeźbiarskich realizacji. Następnie formuła sferyzmu odrodziła się w pracowni artysty po II wojnie światowej, gdy zaczął tworzyć wizerunki słynnych polityków doby XX wieku. Ówczesna krytyka artystyczna pisała: „Najpierw wierzymy, wbrew pięknym relacjom kolorów, że jest to żart: koła i małe zabarwione romby przecinają się wzajemnie. Potem, nagle, jak w zagadkach -obrazkach, odkrywamy temat: postać kobiety w większości przypadków. I figura ta pojawia się niczym z jakiegoś witrażu – ciała półprzezroczyste, usta zaczerwienione. Jest to coś wibrującego, żyjącego, prawie logicznego już po pięciu minutach. Jest to nowa moda w malarstwie: Biegas jest wynalazcą. Jest to przede wszystkim totalne i radosne odrodzenie w sztuce witrażu” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s. 115). Owa „sferyczna” seria wizerunków nasyconych oniryzmem została po raz pierwszy zaprezentowana publiczności w 1919 w Pavillon de Magny. Gustave Kahn pisał: „W Pavillon de Magny Biegas prezentuje obrazy sferyczne. Są interesujące, gdyż pojawiające się w nich kolory i linie stanowią uogólnienie poszukiwań pointylistów francuskich. Każda linia, każdy ton daje początek kuli linii i barw, ale jako że wszystkie te okręgi się przecinają, efekt polega na utworzeniu tła dla fantazyjnej geometrii, jeśli te dwa słowa mogą iść w parze. To coś na kształt logicznej i poukładanej mozaiki, na której wznosie się figura. Japończycy stosowali w ceramice zdobione tła, które, wywodząc się z innej zasady, tworzą czasami podobny efekt. Te wielobarwne tła zastępują artyście złote tło, na którym przedstawione były postaci prymitywistów” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s. 116). Bolesław Biegas zyskał swoim cyklem portretów znaczące uznanie krytyki artystycznej. Wynalazek sferyzmu przysporzył mu w Paryżu nowych wielbicieli, szczególnie w dzielnicy Montparnasse. Spostrzeżono bardzo szybko, iż portrety nowego nurtu stanowią odbicie zainteresowań artysty kosmogonią. W owych kręgach wiele mówiono o nim także w kontekście nawiązań do Picassa: „Bolesław Biegas wynalazł także sferyzm, a my byliśmy pierwszymi, którzy oznajmili: jest w nim zdecydowanie więcej z futuryzmu niż kubizmu, gdyż artysta szuka tu ekspresji dynamicznej” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s.115). Nie tylko korespondencja z kubizmem odgrywała istotną rolę w nowym stylu Biegasa, ale także rodowód pointylizmu, który przy nakreślaniu kolistych sieci nadawał przedstawieniom efekt wielowymiarowości. „Portrety sferyczne” to jedne z najbardziej rozpoznawalnych w spuściźnie Bolesława Biegasa typu dzieł. Artysta, realizując nowatorską koncepcję przedstawienia, postawił krytyków i kolekcjonerów wobec pytania o fundamentalne prawa natury przedstawienia. Zabieg rozbijania wizerunku i ponownego łączenia go dawał intrygujące efekty malarskie balansujące na pograniczu sztuki dekoracyjnej i traktatu artystycznego.
Jeden z najwybitniejszych modernistycznych rzeźbiarzy polskich. Studiował rzeźbę w latach 1896-1901 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem A. Dauna i K. Laszczki. W 1901 r. został wydalony z uczelni za rzeźby "Księga życia", które otaczała atmosfera skandalu. Dzięki stypendium warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych wyjechał do Paryża, gdzie - z przerwami na wyjazdy do kraju - pozostał do końca życia. Wystawiał w Wiedniu - był członkiem tamtejszej Secesji - Petersburgu (1903 r.), Kijowie, a także Rzymie i Amsterdamie. Pod wpływem filozofii Stanisława Przybyszewskiego tworzył alegoryczno - symboliczne rzeźby i obrazy - zaczął malować pod wpływem Stanisława Wyspiańskiego ok. 1900 r. - o tematyce oddającej dramat ludzkiej egzystencji. Tworzył sceny fantastyczne, popiersia i akty.
Description:
"A surprised thought" ("La pensée étonnée"), 1919
oil on paperboard, 49 x 37 cm; signed lower right: 'B. Biegas'; on the reverse inventory paper labels'
Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.
Opłaty:
Bolesław Biegas należał do grona najwybitniejszych i najbardziej awangardowych polskich artystów. Za życia zdobył duże uznanie jako rzeźbiarz alegoryczno-symbolicznych form. Na początku XX wieku skłonił się w stronę malarstwa, m.in. za namową Stanisława Wyspiańskiego, który zaszczepił w płótnach Biegasa dekoracyjną, secesyjną linię. Inspiracje malarskie czerpał także z symbolistycznej sztuki Gustave’a Moreau i Arnolda Böcklina. Momentem przełomowym okazały się jednak „portrety sferyczne”, przedstawienia o oryginalnej kompozycyjnej formule wykorzystującej stylizację wizerunku oraz geometryczną ornamentykę. Te wpisane w sieć łuków i okręgów wizerunki realizowały żywe w pierwszym dziesięcioleciu XX wieku zainteresowanie formami kulistymi. Claude Chauviere tak określał artystyczne intencje Biegasa: „Biegas widzi wszystko w formie okrągłej i wyjaśnia to logicznie: ziemia jest okrągła, księżyc jest okrągły, człowiek posiada zwoje w mózgu, krążenie krwi i francuską kolejką w formie okręgu, które tworzą jednolity ruch okrężny; soczewki wklęsłe lub wypukłe płynów; sferoidę zalążka; dźwięk, który jest niesiony przez fale, wrażliwość, która jest rysowana i postrzegana przez fale, etc.” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s. 126). Biegas tworzył portrety sferyczne w dwóch okresach. Pierwszy z nich przypada na lata 1918-24, gdy prawdopodobne kłopoty materialne zmusiły artystę do porzucenia rzeźbiarskich realizacji. Następnie formuła sferyzmu odrodziła się w pracowni artysty po II wojnie światowej, gdy zaczął tworzyć wizerunki słynnych polityków doby XX wieku. Ówczesna krytyka artystyczna pisała: „Najpierw wierzymy, wbrew pięknym relacjom kolorów, że jest to żart: koła i małe zabarwione romby przecinają się wzajemnie. Potem, nagle, jak w zagadkach -obrazkach, odkrywamy temat: postać kobiety w większości przypadków. I figura ta pojawia się niczym z jakiegoś witrażu – ciała półprzezroczyste, usta zaczerwienione. Jest to coś wibrującego, żyjącego, prawie logicznego już po pięciu minutach. Jest to nowa moda w malarstwie: Biegas jest wynalazcą. Jest to przede wszystkim totalne i radosne odrodzenie w sztuce witrażu” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s. 115). Owa „sferyczna” seria wizerunków nasyconych oniryzmem została po raz pierwszy zaprezentowana publiczności w 1919 w Pavillon de Magny. Gustave Kahn pisał: „W Pavillon de Magny Biegas prezentuje obrazy sferyczne. Są interesujące, gdyż pojawiające się w nich kolory i linie stanowią uogólnienie poszukiwań pointylistów francuskich. Każda linia, każdy ton daje początek kuli linii i barw, ale jako że wszystkie te okręgi się przecinają, efekt polega na utworzeniu tła dla fantazyjnej geometrii, jeśli te dwa słowa mogą iść w parze. To coś na kształt logicznej i poukładanej mozaiki, na której wznosie się figura. Japończycy stosowali w ceramice zdobione tła, które, wywodząc się z innej zasady, tworzą czasami podobny efekt. Te wielobarwne tła zastępują artyście złote tło, na którym przedstawione były postaci prymitywistów” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s. 116). Bolesław Biegas zyskał swoim cyklem portretów znaczące uznanie krytyki artystycznej. Wynalazek sferyzmu przysporzył mu w Paryżu nowych wielbicieli, szczególnie w dzielnicy Montparnasse. Spostrzeżono bardzo szybko, iż portrety nowego nurtu stanowią odbicie zainteresowań artysty kosmogonią. W owych kręgach wiele mówiono o nim także w kontekście nawiązań do Picassa: „Bolesław Biegas wynalazł także sferyzm, a my byliśmy pierwszymi, którzy oznajmili: jest w nim zdecydowanie więcej z futuryzmu niż kubizmu, gdyż artysta szuka tu ekspresji dynamicznej” (cyt.za: Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011, s.115). Nie tylko korespondencja z kubizmem odgrywała istotną rolę w nowym stylu Biegasa, ale także rodowód pointylizmu, który przy nakreślaniu kolistych sieci nadawał przedstawieniom efekt wielowymiarowości. „Portrety sferyczne” to jedne z najbardziej rozpoznawalnych w spuściźnie Bolesława Biegasa typu dzieł. Artysta, realizując nowatorską koncepcję przedstawienia, postawił krytyków i kolekcjonerów wobec pytania o fundamentalne prawa natury przedstawienia. Zabieg rozbijania wizerunku i ponownego łączenia go dawał intrygujące efekty malarskie balansujące na pograniczu sztuki dekoracyjnej i traktatu artystycznego.
Jeden z najwybitniejszych modernistycznych rzeźbiarzy polskich. Studiował rzeźbę w latach 1896-1901 w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem A. Dauna i K. Laszczki. W 1901 r. został wydalony z uczelni za rzeźby "Księga życia", które otaczała atmosfera skandalu. Dzięki stypendium warszawskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych wyjechał do Paryża, gdzie - z przerwami na wyjazdy do kraju - pozostał do końca życia. Wystawiał w Wiedniu - był członkiem tamtejszej Secesji - Petersburgu (1903 r.), Kijowie, a także Rzymie i Amsterdamie. Pod wpływem filozofii Stanisława Przybyszewskiego tworzył alegoryczno - symboliczne rzeźby i obrazy - zaczął malować pod wpływem Stanisława Wyspiańskiego ok. 1900 r. - o tematyce oddającej dramat ludzkiej egzystencji. Tworzył sceny fantastyczne, popiersia i akty.
Description:
"A surprised thought" ("La pensée étonnée"), 1919
oil on paperboard, 49 x 37 cm; signed lower right: 'B. Biegas'; on the reverse inventory paper labels'
Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.
Technika
olej/tektura
Sygnatura
sygnowany p.d.: 'B. Biegas'; na odwrociu papierowe nalepki inwentarzowe
Proweniencja
- kolekcja prywatna, Polska
Literatura
- Xavier Deryng, Bolesław Biegas, Paryż 2011 (il.)
Wystawiany
- Bolesław Biegas. Malarstwo i rzeźba, wystawa stała, Muzeum Mazowieckie w Płocku, od 2011;
