80,3 x 60 cm

olej/płótno, 80,3 x 60 cm; sygnowany i datowany p.g.: 'Hayden | 1913'; na odwrociu pieczęć aukcyjna Claude’a Roberta, paryskiego licytatora

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.

Opłaty:
Wśród wielu modelek goszczących w pracowniach Montparnasse’u zarówno przed Wielką Wojną, jak i w dobie „szalonych lat dwudziestych” (les années folles), Aïcha Goblet zajmuje szczególne miejsce. Obdarzona niecodzienną urodą uwodziła twórców lewobrzeżnego Paryża, przynosząc natchnienie najgłośniejszym nazwiskom swojej epoki. Była obok Josephine Baker najbardziej znaną czarnoskórą kobietą międzywojnia. Urodziła się na północy Francji około 1895 jako córka rdzennej Francuzki i emigranta z Martyniki, żonglera w obwoźnym cyrku. Od wczesnych lat dzieciństwa pracowała w cyrku w miejscowości Clamart jako woltyżerka. Na arenie została dostrzeżona przez Julesa Pascina, znanego malarza kręgu École de Paris, przybysza na Montparnasse z Bułgarii. Jako 16-latka przyjechała do Paryża, odwiedziła Café du Dôme i została muzą Pascina. Zamieszkała w Villa Falguière na Montparnassie, stając się później modelką Amedeo Modiglianiego, Man Raya, Chaima Soutine’a, Tsuguharu Foujity, Mojżesza Kislinga, Félixa Vallottona oraz trzykrotnie, w 1913, mieszkającego w Paryżu od 6 lat Henryka Haydena. Oprócz pozowania zajmowała się również aktorstwem i tańcem musicalowym, co przyniosło jej duży rozgłos. Postać Aïchy została utrwalona nie tylko w ponadczasowych dziełach sztuki: obrazach olejnych, rysunkach, fotografiach czy rzeźbach, lecz również na kartach prasy i dzieł literackich. Już w 1914 magazyn „Vanity Fair” poświęcił jej artykuł. Marjorie Howard pisała wtedy o swoim spotkaniu z Aïchą w paryskiej sali tanecznej Bal Bullier: „Aïcha nosi turban na swojej głowie pokrytej włosami niczym wełna. Czarna murzynka z Martyniki pozuje dla artystów i zdecydowanie utrzymuje, że jest Amerykanką. Nosi imitację złotego etui na wizytówki, a wszystkie jej karty są wspaniale nabijane pozłacanymi krawędziami i malowane w niezapominajki. Znajduje się na nich tylko jedno słowo, ‘Aïcha’”. W połowie lat 20. XX wieku opisywano ferment artystyczny, który zrodził się wokół modelki z Montparnasse’u: „Niektórzy artyści czasami portretowali ją z rudymi włosami, zielonym biustem a jej figurę w najróżniejszych kolorowych kształtach. Nie było w Drouot aukcji sztuki współczesnej, na której nie byłaby reprezentowana” (Gustave Fuss-Amoré, M. Desormiaux, Montparnasse, Paris 1925, [cyt. za:] Kobiety Montparnasse’u, katalog wystawy, Villa la Fleur, Konstancin-Jeziorna 2018, s. 32). Wybitny pisarz i krytyk sztuki André Salomon kilkakrotnie opisywał postać tej czarnoskórej modelki. „Jeśli Aïcha jest często naga, rzadko zdejmuje chustkę na głowie – raz zielonkawą, raz w barwie srebra – co tak bardzo jej pasuje. Aïcha jest nad wyraz dziewczyną z Roubaix [pochodziła z Hazebrouck, innej miejscowości na terenie departamentu Nord – red.], nie do końca ukulturalnioną. Siedzi, tańczy, jest miła. Na długo przed tym, jak Josephine Baker wprowadziła modę na spódniczki z bananów, Aïcha nosiła na dzikich imprezach w Montparnassie swoją malutką spódnicę z rafii”. W dobie mody na l’art nègre, fascynacji jazzem, urzeczeniem tańcem Josephine Baker i (niestety, również) kolonializmu, krytyk André Salomon odnotowywał, że „zmysłowe piękności na Wystawie Kolonialnej [w 1931 w Paryżu – red.] nie mogłyby rywalizować z tymi z Montparnasse’u. Miss Africa Montparnasse’u jest Aïcha”. Liczni przybysze, zróżnicowani etnicznie i pochodzący z odległych miejsc znajdowali na Montparnassie spokojną przystań. Aïcha już na wczesnym etapie kariery była dobrym duchem przymierających głodem artystów. Zarobkując jako modelka, gotowała dla kolegów z Cité Falguière i pożyczyła im pieniądze na jedzenie. Jako muza jej pozycja w kręgu artystycznej awangardy drugiej dekady XX wieku i doby międzywojnia jest niekwestionowana. Ostatnio jej postać została przypomniana dzięki wystawie „Czarni modele. Od Géricault do Matisse’a” (Musée d’Orsay, Paryż, 26.03-21.07.2019), na której eksponowano portret Aïchy malowany przez Félixa Vallottona.

Studiował w Warszawie w SSP i na Politechnice oraz w paryskiej Academie "La Palette". Wystawiał w Paryżu na Salonach: Niezależnych, Tuileries i Majowym. Dużo czasu spędzał na południu Francji. Miał indywidualne wystawy w renomowanych galeriach Paryża i Londynu. W latach 1922-53 malował realistyczne pejzaże i portrety. Pod koniec życia nawiązał do swych kubistycznych doświadczeń z młodości, tworząc obrazy z pogranicza sztuki figuralnej i abstrakcyjnej.

Description:
Portrait of Aicha, 1913
oil on canvas, 80.3 x 60 cm; signed and dated upper right: 'Hayden | 1913'; on the reverse stamep of Monsieur Claude Robert, a parisian commissaire-priseur'

Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

olej/płótno

sygnowany i datowany p.g.: 'Hayden | 1913'; na odwrociu pieczęć aukcyjna Claude’a Roberta, paryskiego licytatora