92 x 92 cm

olej/płótno, 92 x 92 cm; sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | M44 1969'

Opłaty:
- Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu i wynosi 18%.
- Do kwoty wylicytowanej doliczona zostanie opłata z tytułu "droit de suite". Dla ceny wylicytowanej o równowartości do 50 000 EUR stawka opłaty wynosi 5%. Opłata ustalana jest przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez NBP w dniu poprzedzającym dzień aukcji.

Wojciech Fangor należał do grona artystów zajmujących się zagadnieniem malarskiej iluzji, będąc jednocześnie najbardziej rozpoznawalnym polskim artystą w amerykańskim środowisku op-artu. Już od początku swojej drogi artystycznej Fangor zaczął obracać się w kręgu artystów poszukujących nowoczesnej formy malarskiej. Jego pierwsza monograficzna wystawa odbyła się w 1949 w Warszawie, w Klubie Młodych Artystów i Naukowców. Była to instytucja zrzeszająca artystów o nastawieniu modernistycznym, do sekcji malarskiej klubu należeli bowiem m.in. Marian Bogusz, Zbigniew Dłubak, ale też artyści i artystki starszego pokolenia: Władysław Strzemiński czy Maria Ewa Łunkiewicz- -Rogoyska. Pierwszy indywidualny pokaz prac młodego, wówczas dwudziestopięcioletniego artysty odbywał się zatem pod auspicjami klubu zrzeszającego lokalną awangardę. Niedługo potem w sztuce Fangora miała pojawić się tematyka ściśle ograniczona ideologicznie za sprawą nastania socrealizmu. Druga połowa lat 50. XX wieku to czas, gdy Fangor zwraca się w stronę abstrakcyjnych figur, które kontrastowo zestawia z tłem, poszukuje również nowych sposobów aranżacji przestrzeni, wychodzących poza ramy tradycyjnego malarstwa sztalugowego. To wówczas w jego malarstwie zaczyna pojawiać się rozmyty, roztarty kontur dający wrażenie wibrowania powierzchni. Ten zabieg stał się motywem rozpoznawczym całej dojrzałej twórczości artysty spod znaku op-artu. Prezentowane płótno pod tytułem "M 44" z 1969 przedstawia okrąg, należy do serii najbardziej rozpoznawalnych obrazów artysty. Serię tę tworzyły przedstawienia kół, których charakterystyczną cechą jest kontur, a właściwie jego brak, jeśli przez kontur rozumieć będziemy wyraźnie zarysowaną linię oddzielającą figurę od tła. Mamy tutaj do czynienia z efektem, który poprzez analogię ze sztuką włoskiego renesansu nazywany bywa "sfumato". Jest to efekt zbliżony do widzenia przez mgłę, wprowadzający widzów w stan niemożności uchwycenia detalu i spostrzeżenia, jaki jest dokładnie zarys danej figury. Fangor w ten sposób działał na oczy widzów, niejako wyprowadzając ich z percepcyjnej równowagi, stwarzając wyzwanie dla ich zdolności widzenia. Artysta malował okręgi około dziesięciu lat i wykorzystywał w nich zmienne zabiegi dla różnicowania ich wyglądu: część z nich to okręgi jednobarwne, skontrastowane z neutralnym tłem; niektóre składają się z kilku barwnych obręczy z niezamalowanym środkiem, podczas gdy pewne z okręgów to właściwie koła, wypełnione monochromatyczną powierzchnią. Prezentowany tutaj "M 44" należy do typu dwubarwnego z zamalowanym środkiem; artysta umieścił figurę na ciemnym, błękitnym tle. Twórca numerował swoje obrazy zgodnie z kolejnością ich powstawania, z kolei litery oznaczały miejsce powstania. "M" jest skrótem od Madison, miasta obok Nowego Jorku, gdzie Fangor mieszkał i wykładał sztukę. Płótno "M 44" powstało w czasie, gdy kariera Fangora w Stanach Zjednoczonych nabierała rozpędu. Kilka lat przed jego powstaniem, w 1965 artysta wziął udział w wystawie "The Responsive Eye" w nowojorskim MoMA, która była swojego rodzaju ustabilizowaniem instytucjonalnej pozycji op-artu. Tam również Fangor prezentował jeden ze swoich kręgów. Po namalowaniu obrazu "M 44", w kolejnym roku odbyła się monograficzna wystawa artysty w Guggenheim Museum - najważniejsza prezentacja jego dzieł podczas kilkudziesięcioletniego pobytu artysty w USA. Podczas tego pokazu Fangor także eksponował szereg obrazów o formie analogicznej do prezentowanego. Stały się one wkrótce znakiem rozpoznawczym malarza, podobnie jak świetnie wyeksponowana w okręgach pulsująca forma. Niektórzy spośród krytyków i krytyczek zauważają, że choć łączenie sztuki Fangora z op-artem jest uzasadnione, w przeciwieństwie do wielu artystów związanych z tym kierunkiem, dla niego samego najważniejsza w sztuce była przestrzeń. Nie idzie tu jednak o iluzję przestrzeni stworzonej na płótnie, o jej pozorną głębię. Sztuka Fangora aranżowała specjalny rodzaj przestrzeni dla widza - "wychodząc" z obrazu w stronę oczu, pulsując swoją formą, niejako burzyła granicę między obrazem i jego odbiorcami. "Żywe" obrazy malarza zdają się same wychodzić naprzeciw odbiorcom, chwytając ich spojrzenia.

W czasie okupacji studiował prywatnie u Tadeusza Pruszkowskiego i Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Uzyskał dyplom w warszawskiej ASP w 1946. Na festiwal Młodzieży i Studentów w Warszawie wraz z Henrykiem Tomaszewskim zaprojektował dekorację przestrzenną w plenerze. Odtąd prace malarskie były realizowane w relacji do przestrzeni poza obrazem - jak w słynnym "Studium przestrzeni" z 1958 roku, poprzedzającym światowe realizacje environments. Instalacje malarskie z lat 50. i 60., złożone z kolorowych kontrastujących kręgów i fal, dotykały problemów optycznych i były bliskie sztuce op - art. Ukoronowaniem tego okresu była indywidualna wystawa w Guggenheim Museum w Nowym Jorku (1970). Prowadził działalność pedagogiczną na uniwersytetach w Anglii i USA. Jego prace znajdują się w największych kolekcjach na świecie.

Description:
"M 44", 1969
oil on canvas, 92 x 92 cm; signed, dated and described on the reverse: 'FANGOR | M44 1969'

Additional Charge Details:
- In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price.
- To this lot we apply 'artist's resale right' ('droit de suite') fee. Royalties are calculated using a sliding scale of percentages of the hammer price.

olej/płótno

sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FANGOR | M44 1969'