10 czerwca rozpoczyna się kolejna aukcja online, której tematem przewodnim są wyroby porcelanowe i ceramiczne, powstałe w polskich wytwórniach w Ćmielowie, Chodzieży, Wałbrzychu, Katowicach, Tułowicach, Mirostowicach, Bogucicach i Jaworzynie Śląskiej w latach 50., 60. i 70. XX w. Tytuł aukcji nawiązuje do wystawy ‘Chcemy być nowocześni. Polski design 1955-1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie’, która odbyła się w Muzeum Narodowym w Warszawie w 2011 roku. Wystawa przybliżała jeden z najciekawszych okresów w polskim wzornictwie, architekturze wnętrz i sztuce użytkowej. Jej celem było pokazanie specyfiki polskiego designu lat 50. i 60. XX w., określanego często jako styl form organicznych. Prekursorami takiej estetyki byli Alvar Aalto, Eero Saarinen, Charles i Ray Eames. W tamtym czasie najbardziej pożądaną cechą dzieła sztuki i najważniejszym pojęciem stała się nowoczesność. We wzornictwie królowały formy o miękkich, asymetrycznych konturach. W dekoracjach ceramiki, deseniach tkanin i architekturze wnętrz odwoływano się do sztuki abstrakcyjnej. Wtedy rozpoczął się proces kształtowania zawodu projektanta oraz wzornictwa jako odrębnej dziedziny sztuki.
Pośród ponad 80 obiektów wystawionych w czerwcowej ofercie aukcyjnej znalazły się figurki autorstwa tak znanych projektantów jak Mieczysław Naruszewicz (fig. z obecnej aukcji Pingwin, Kot, „Dziki kot”, „Łabędź królewski”, „Żubr”, „Terrier szkocki”) , Henryk Jędrasiak (fig. z obecnej aukcji „Siedząca dziewczyna”) , Lubomir Tomaszewski (fig. z obecnej aukcji „Sarenka”), Kazimierz Czuba (fig. z obecnej aukcji „Chart afgański”), Zbigniewa Śliwowska-Wawrzyniak (fig. z obecnej aukcji "Panna z koszykiem" (Grzybiarka).
Wzory pierwszych porcelanowych figurek powstały w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego około 1955 roku. Grupa projektantów skupionych w IWP, m.in. Henryk Jędrasiak, Lubomir Tomaszewski, Mieczysław Naruszewicz i Hanna Orthwein, rozpoczęła pracę nad nowym zadaniem – zaprojektowaniem kameralnych rzeźb ceramicznych przeznaczonych do dekoracji nowoczesnego wnętrza. W ciągu kolejnych dziesięciu lat powstało około stu trzydziestu modeli przedstawiających głownie stylizowane wyobrażenia zwierząt, rzadziej ludzi.
Nie wszystkie z projektów powstałych w IWP trafiły do produkcji, jednak zdecydowana większość wzorów realizowana była przez fabryki porcelany i porcelitu w całej Polsce. Figurki powstawały w Ćmielowie, Chodzieży, Wałbrzychu, Jaworzynie Śląskiej, Bogucicach czy Tułowicach. Niekiedy ich wzory pochodziły z zakładowych ośrodków wzorcujących. Podobnie malatury decydujące o ostatecznym wyrazie porcelanowych rzeźb. Nie wszystkie pochodziły z zatwierdzonych katalogów dekoracji, czasem powstawały bezpośrednio w fabrycznych malarniach, przez co różnorodność wypuszczonych na rynek figurek była jeszcze większa.
Choć poszczególne wzory wykazują między sobą duże zróżnicowanie w sposobie ujęć i przedstawień figur ludzkich i zwierzęcych, można mówić o wykształceniu się swoistego stylu IWP-owskich figurek. Ich wspólnym mianownikiem są m.in. zwarta, syntetyczna forma, uproszczenie sylwetek, rezygnacja z dekoracyjnych detali. Łatwo dostrzec można dążność do wydobycia charakterystycznych cech portretowanych postaci, a niekiedy do ich przesadnego uwypuklenia.
Sukces polskich porcelanowych figurek rozpoczął się już w latach 50. XX wieku. Wzbudzały zachwyt i cieszyły się dużą popularnością m.in. na Międzynarodowych Targach Poznańskich, Targach Lipskich czy Wystawie Przemysłowej w Moskwie. Pozytywnie pisała o nich zagraniczna prasa. Dziś porcelanowe figurki z lat 50. i 60. XX wieku należą do najczęściej poszukiwanych i kolekcjonowanych wytworów polskiego wzornictwa.
Na szczególną uwagę w proponowanej ofercie zasługują wyroby z Zakładów Fajansu we Włocławku. Proponujemy wazony zaprojektowane przez Wita Płażewskiego i Jana Sowińskiego oraz paterę autorstwa Elżbiety Piwek-Białoborskiej.
Powstanie w 1952 roku Ośrodka Wzorcującego przy Zakładach Ceramiki Stołowej we Włocławku odmieniło oblicze polskiego fajansu. Zatrudnieni w Ośrodku projektanci: Jan Sowiński, Elżbieta Piwek-Białoborska oraz Wit Płażewski przyczynili się do zaistnienia jednego z najciekawszych zjawisk w historii polskiego wzornictwa. Do lat 50. XX wieku w produkcji włocławskich zakładów dominowały formy oparte na przedwojennych wzorach o tradycyjnej kwiatowej dekoracji. Wraz z uruchomieniem Ośrodka, które zbiegło się w czasie z załamaniem doktryny socrealistycznej, ludowe dekoracje zaczęły ustępować miejsca bardziej malarskim, idącym w kierunku abstrakcji. Obok nowych dekoracji pojawiły się także nowe formy naczyń. Zgodne z duchem wzornictwa epoki „odwilży” – asymetryczne, organiczne, rzeźbiarskie formy. Szacuje się, że w ciągu pierwszych dziesięciu lat działalności Ośrodka do produkcji wprowadzono około 250 nowych form i dziesięciokrotnie więcej wzorów dekoracji. „Co przesądza o wyjątkowości nowoczesnych ‘włocławków’? Specyfika fajansu, tworzywa mniej szlachetnego od porcelany, wymagającego formowania naczyń o grubszych skorupach, okazała się doskonale współgrać z charakterem nowoczesnych form. Wynikająca z właściwości fajansu masywność naczyń podkreślała ich rzeźbiarski charakter, pewną surowość, czy ogólnikowość i syntetyczność form. To z kolei były cechy doskonale mieszczące się w nowym kanonie stylistycznym przełomu lat 50. i 60. W porównaniu z ceramiką projektowaną w tym samym czasie w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego czy wzorcowni ćmielowskiej i produkowanej seryjnie w krajowych zakładach porcelany lub porcelitu, naczynia z Włocławka charakteryzują się zdecydowanie śmielszymi formami, są nie tylko bardziej masywne, ale i na ogół większe. Paradoksalnie, to co mogłoby się wydawać ograniczeniem materiału, niemożność cyzelowania z fajansu bardzo precyzyjnych i szczegółowych form, stało się atutem w rękach włocławskich projektantów i przesądziło o wyjątkowości ich realizacji” (Łukasz Gorczyca, Nowoczesność w cieniu błękitnych błękitnych kwiatów, „Art & Business” nr 10 (114) (1999) s. 26).
Ofertę uzupełniają wazony, patery, popielniczki oraz serwisy do kawy i herbaty, tak znane fasony jak ‘Prometeusz’ (proj. Danuty Duszniak), ‘Aldona’ (proj. Józef Wrzesień), ‘Dorota’ (proj. Lubomir Tomaszewski), ‘Goplana’ (proj. Wincenty Potacki), ‘Elżbieta’ (proj. Wacław Górski).
Rozwiń
Popielniczka, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.

4401
Popielniczka, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.
Est.
800 zł - 1,200 zł
Sprzedane
600 zł
Komplet 6 kubków, Zakłady Porcelany "Bogucice" w Katowicach-Bogucicach, lata 60. XX w.

4402
Komplet 6 kubków, Zakłady Porcelany "Bogucice" w Katowicach-Bogucicach, lata 60. XX w.
Est.
600 zł - 1,000 zł
Sprzedane
500 zł
Filiżanka ze spodkiem, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.

4403
Filiżanka ze spodkiem, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 100 zł
Est.
300 zł - 500 zł
Zakończone
Zestaw czterech popielniczek, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.

4404
Zestaw czterech popielniczek, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 300 zł
Est.
600 zł - 1,200 zł
Zakończone
Zestaw deserowy, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.

4405
Zestaw deserowy, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.
Est.
600 zł - 1,000 zł
Sprzedane
400 zł
Henryk Jędrasiak | Figura "Siedząca dziewczyna", "Ćmielów", lata 50.-60. XX w.

4406
Henryk Jędrasiak | Figura "Siedząca dziewczyna", "Ćmielów", lata 50.-60. XX w.
Est.
2,200 zł - 3,000 zł
Sprzedane
3,000 zł
Wincenty Potacki | Wazon "Lidia", "Ćmielów", lata 60. XX w.

4407
Wincenty Potacki | Wazon "Lidia", "Ćmielów", lata 60. XX w.
Est.
500 zł - 800 zł
Sprzedane
450 zł
Wincenty Potacki | Zestaw "June" dla 6 osób, "Ćmielów", lata 60. XX w.

4408
Wincenty Potacki | Zestaw "June" dla 6 osób, "Ćmielów", lata 60. XX w.
Est.
400 zł - 600 zł
Sprzedane
450 zł
Wazonik, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.

4409
Wazonik, Zakłady Porcelitu w Chodzieży, lata 60. XX w.
Est.
500 zł - 1,000 zł
Sprzedane
600 zł
Wazon, "Karolina" w Jaworzynie Śląskiej, lata 60. XX w.

4411
Wazon, "Karolina" w Jaworzynie Śląskiej, lata 60. XX w.
Est.
600 zł - 1,000 zł
Sprzedane
600 zł
Wazonik, "Pruszków", lata 60. XX w.

4412
Wazonik, "Pruszków", lata 60. XX w.
Est.
300 zł - 500 zł
Sprzedane
250 zł
Danuta Duszniak | Para popielnic "Liść", lata 50.-60. XX w.

4413
Danuta Duszniak | Para popielnic "Liść", lata 50.-60. XX w.
Cena wywoławcza: 600 zł
Est.
1,000 zł - 1,500 zł
Zakończone
Patera dekoracyjna, "Chodzież", lata 60. XX w.

4414
Patera dekoracyjna, "Chodzież", lata 60. XX w.
Est.
1,000 zł - 1,500 zł
Sprzedane
700 zł
Śniadaniówka, "Wałbrzych", lata 60. XX w.

4415
Śniadaniówka, "Wałbrzych", lata 60. XX w.
Est.
400 zł - 600 zł
Sprzedane
300 zł
Popielnica, "Karolina" w Jaworzynie Śląskiej, lata 60. XX w.

4416
Popielnica, "Karolina" w Jaworzynie Śląskiej, lata 60. XX w.
Est.
600 zł - 1,000 zł
Sprzedane
400 zł
Tacka, "Włocławek", lata 60. XX w.

4417
Tacka, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 50 zł
Est.
200 zł - 400 zł
Zakończone
Popielniczka, "Włocławek", lata 60. XX w.

4418
Popielniczka, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 100 zł
Est.
300 zł - 500 zł
Zakończone
Popielnica, "Włocławek", lata 60. XX w.

4419
Popielnica, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 200 zł
Est.
400 zł - 600 zł
Zakończone
Talerzyk, "Włocławek", lata 60. XX w.

4420
Talerzyk, "Włocławek", lata 60. XX w.
Est.
200 zł - 400 zł
Sprzedane
200 zł
Patera, "Włocławek", lata 60. XX w.

4421
Patera, "Włocławek", lata 60. XX w.
Est.
500 zł - 800 zł
Sprzedane
450 zł
Patera, "Włocławek", lata 60. XX w.

4422
Patera, "Włocławek", lata 60. XX w.
Est.
700 zł - 1,000 zł
Sprzedane
500 zł
Patera, "Włocławek", lata 60. XX w.

4423
Patera, "Włocławek", lata 60. XX w.
Est.
500 zł - 700 zł
Sprzedane
450 zł
| Talerz dekoracyjny, "Włocławek", lata 60. XX w.

4424
| Talerz dekoracyjny, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 300 zł
Est.
600 zł - 1,000 zł
Zakończone
Elżbieta Piwek-Białoborska | Patera wzór 183, "Włocławek", lata 50.-60. XX w.

4425
Elżbieta Piwek-Białoborska | Patera wzór 183, "Włocławek", lata 50.-60. XX w.
Est.
500 zł - 1,000 zł
Sprzedane
450 zł
Jan Sowiński | Wazon "Ogródek", wzór nr 538, "Włocławek", lata 60. XX w.

4426
Jan Sowiński | Wazon "Ogródek", wzór nr 538, "Włocławek", lata 60. XX w.
Est.
500 zł - 800 zł
Sprzedane
300 zł
Wazon, "Włocławek", lata 60. XX w.

4427
Wazon, "Włocławek", lata 60. XX w.
Est.
400 zł - 700 zł
Sprzedane
400 zł
Wazon, "Włocławek", lata 60. XX w.

4428
Wazon, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 300 zł
Est.
500 zł - 1,000 zł
Zakończone
Wit Płażewski | Wazonik, wzór nr 648, "Włocławek", lata 60. XX w.

4429
Wit Płażewski | Wazonik, wzór nr 648, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 200 zł
Est.
400 zł - 600 zł
Zakończone
Jan Sowiński | Wazon podwójny, wzór nr 208, "Włocławek", lata 50.-60. XX w.

4430
Jan Sowiński | Wazon podwójny, wzór nr 208, "Włocławek", lata 50.-60. XX w.
Est.
400 zł - 700 zł
Sprzedane
250 zł
Wazonik, "Włocławek", lata 60. XX w.

4431
Wazonik, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 450 zł
Est.
800 zł - 1,200 zł
Zakończone
Jan Sowiński | Wazon, wzór 284, "Włocławek", lata 60. XX w.

4432
Jan Sowiński | Wazon, wzór 284, "Włocławek", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 450 zł
Est.
700 zł - 1,000 zł
Zakończone
Wiesława Gołajewska | Zestaw dwóch naczyń, "Pruszków", lata 60. XX w.

4433
Wiesława Gołajewska | Zestaw dwóch naczyń, "Pruszków", lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 400 zł
Est.
700 zł - 1,000 zł
Zakończone
Wiesława Gołajewska | Ikebana, "Pruszków", lata 60. XX w.
4434
Wiesława Gołajewska | Ikebana, "Pruszków", lata 60. XX w.
Est.
400 zł - 700 zł
Sprzedane
250 zł
Talerz, Zakłady Porcelitu Stołowego "Tułowice" w Tułowicach, lata 60. XX w.

4435
Talerz, Zakłady Porcelitu Stołowego "Tułowice" w Tułowicach, lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 300 zł
Est.
800 zł - 1,200 zł
Zakończone
Patera dekoracyjna, Zakłady Porcelitu Stołowego "Tułowice" w Tułowicach, lata 60. XX w.

4436
Patera dekoracyjna, Zakłady Porcelitu Stołowego "Tułowice" w Tułowicach, lata 60. XX w.
Cena wywoławcza: 450 zł
Est.
800 zł - 1,200 zł
Zakończone