10 czerwca rozpoczyna się kolejna aukcja online, której tematem przewodnim są wyroby porcelanowe i ceramiczne, powstałe w polskich wytwórniach w Ćmielowie, Chodzieży, Wałbrzychu, Katowicach, Tułowicach, Mirostowicach, Bogucicach i Jaworzynie Śląskiej w latach 50., 60. i 70. XX w. Tytuł aukcji nawiązuje do wystawy ‘Chcemy być nowocześni. Polski design 1955-1968 z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie’, która odbyła się w Muzeum Narodowym w Warszawie w 2011 roku. Wystawa przybliżała jeden z najciekawszych okresów w polskim wzornictwie, architekturze wnętrz i sztuce użytkowej. Jej celem było pokazanie specyfiki polskiego designu lat 50. i 60. XX w., określanego często jako styl form organicznych. Prekursorami takiej estetyki byli Alvar Aalto, Eero Saarinen, Charles i Ray Eames. W tamtym czasie najbardziej pożądaną cechą dzieła sztuki i najważniejszym pojęciem stała się nowoczesność. We wzornictwie królowały formy o miękkich, asymetrycznych konturach. W dekoracjach ceramiki, deseniach tkanin i architekturze wnętrz odwoływano się do sztuki abstrakcyjnej. Wtedy rozpoczął się proces kształtowania zawodu projektanta oraz wzornictwa jako odrębnej dziedziny sztuki. Pośród ponad 80 obiektów wystawionych w czerwcowej ofercie aukcyjnej znalazły się figurki autorstwa tak znanych projektantów jak Mieczysław Naruszewicz (fig. z obecnej aukcji Pingwin, Kot, „Dziki kot”, „Łabędź królewski”, „Żubr”, „Terrier szkocki”) , Henryk Jędrasiak (fig. z obecnej aukcji „Siedząca dziewczyna”) , Lubomir Tomaszewski (fig. z obecnej aukcji „Sarenka”), Kazimierz Czuba (fig. z obecnej aukcji „Chart afgański”), Zbigniewa Śliwowska-Wawrzyniak (fig. z obecnej aukcji "Panna z koszykiem" (Grzybiarka). Wzory pierwszych porcelanowych figurek powstały w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego około 1955 roku. Grupa projektantów skupionych w IWP, m.in. Henryk Jędrasiak, Lubomir Tomaszewski, Mieczysław Naruszewicz i Hanna Orthwein, rozpoczęła pracę nad nowym zadaniem – zaprojektowaniem kameralnych rzeźb ceramicznych przeznaczonych do dekoracji nowoczesnego wnętrza. W ciągu kolejnych dziesięciu lat powstało około stu trzydziestu modeli przedstawiających głownie stylizowane wyobrażenia zwierząt, rzadziej ludzi. Nie wszystkie z projektów powstałych w IWP trafiły do produkcji, jednak zdecydowana większość wzorów realizowana była przez fabryki porcelany i porcelitu w całej Polsce. Figurki powstawały w Ćmielowie, Chodzieży, Wałbrzychu, Jaworzynie Śląskiej, Bogucicach czy Tułowicach. Niekiedy ich wzory pochodziły z zakładowych ośrodków wzorcujących. Podobnie malatury decydujące o ostatecznym wyrazie porcelanowych rzeźb. Nie wszystkie pochodziły z zatwierdzonych katalogów dekoracji, czasem powstawały bezpośrednio w fabrycznych malarniach, przez co różnorodność wypuszczonych na rynek figurek była jeszcze większa. Choć poszczególne wzory wykazują między sobą duże zróżnicowanie w sposobie ujęć i przedstawień figur ludzkich i zwierzęcych, można mówić o wykształceniu się swoistego stylu IWP-owskich figurek. Ich wspólnym mianownikiem są m.in. zwarta, syntetyczna forma, uproszczenie sylwetek, rezygnacja z dekoracyjnych detali. Łatwo dostrzec można dążność do wydobycia charakterystycznych cech portretowanych postaci, a niekiedy do ich przesadnego uwypuklenia. Sukces polskich porcelanowych figurek rozpoczął się już w latach 50. XX wieku. Wzbudzały zachwyt i cieszyły się dużą popularnością m.in. na Międzynarodowych Targach Poznańskich, Targach Lipskich czy Wystawie Przemysłowej w Moskwie. Pozytywnie pisała o nich zagraniczna prasa. Dziś porcelanowe figurki z lat 50. i 60. XX wieku należą do najczęściej poszukiwanych i kolekcjonowanych wytworów polskiego wzornictwa. Na szczególną uwagę w proponowanej ofercie zasługują wyroby z Zakładów Fajansu we Włocławku. Proponujemy wazony zaprojektowane przez Wita Płażewskiego i Jana Sowińskiego oraz paterę autorstwa Elżbiety Piwek-Białoborskiej. Powstanie w 1952 roku Ośrodka Wzorcującego przy Zakładach Ceramiki Stołowej we Włocławku odmieniło oblicze polskiego fajansu. Zatrudnieni w Ośrodku projektanci: Jan Sowiński, Elżbieta Piwek-Białoborska oraz Wit Płażewski przyczynili się do zaistnienia jednego z najciekawszych zjawisk w historii polskiego wzornictwa. Do lat 50. XX wieku w produkcji włocławskich zakładów dominowały formy oparte na przedwojennych wzorach o tradycyjnej kwiatowej dekoracji. Wraz z uruchomieniem Ośrodka, które zbiegło się w czasie z załamaniem doktryny socrealistycznej, ludowe dekoracje zaczęły ustępować miejsca bardziej malarskim, idącym w kierunku abstrakcji. Obok nowych dekoracji pojawiły się także nowe formy naczyń. Zgodne z duchem wzornictwa epoki „odwilży” – asymetryczne, organiczne, rzeźbiarskie formy. Szacuje się, że w ciągu pierwszych dziesięciu lat działalności Ośrodka do produkcji wprowadzono około 250 nowych form i dziesięciokrotnie więcej wzorów dekoracji. „Co przesądza o wyjątkowości nowoczesnych ‘włocławków’? Specyfika fajansu, tworzywa mniej szlachetnego od porcelany, wymagającego formowania naczyń o grubszych skorupach, okazała się doskonale współgrać z charakterem nowoczesnych form. Wynikająca z właściwości fajansu masywność naczyń podkreślała ich rzeźbiarski charakter, pewną surowość, czy ogólnikowość i syntetyczność form. To z kolei były cechy doskonale mieszczące się w nowym kanonie stylistycznym przełomu lat 50. i 60. W porównaniu z ceramiką projektowaną w tym samym czasie w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego czy wzorcowni ćmielowskiej i produkowanej seryjnie w krajowych zakładach porcelany lub porcelitu, naczynia z Włocławka charakteryzują się zdecydowanie śmielszymi formami, są nie tylko bardziej masywne, ale i na ogół większe. Paradoksalnie, to co mogłoby się wydawać ograniczeniem materiału, niemożność cyzelowania z fajansu bardzo precyzyjnych i szczegółowych form, stało się atutem w rękach włocławskich projektantów i przesądziło o wyjątkowości ich realizacji” (Łukasz Gorczyca, Nowoczesność w cieniu błękitnych błękitnych kwiatów, „Art & Business” nr 10 (114) (1999) s. 26). Ofertę uzupełniają wazony, patery, popielniczki oraz serwisy do kawy i herbaty, tak znane fasony jak ‘Prometeusz’ (proj. Danuty Duszniak), ‘Aldona’ (proj. Józef Wrzesień), ‘Dorota’ (proj. Lubomir Tomaszewski), ‘Goplana’ (proj. Wincenty Potacki), ‘Elżbieta’ (proj. Wacław Górski).